ارولوژی رشتهای است در علم پزشکی که به بیماریهای مجاری ادراری در زنان و مردان میپردازد. وقتی سخن از سلامت مردان به میان میآید عموما ذهنمان متوجه بیماریهای مرتبط با غده پروستات میشود.
در حالی که بیماریهایی که مردان را تهدید میکند فقط مربوط به غده پروستات نیست و باید خیلی گستردهتر به بیماریهای مردانه نگاه کرد. اصولا این قشر کمتر به سلامت خود توجه میکنند و در بسیاری موارد در مراحل آخر بیماری به پزشک مراجعه میکنند. پس لازم است آگاهیها درباره بیماریهای مردان بیشتر شود تا بتوان میزان سلامت آنها را ارتقا بخشید. در این مطلب، به چند بیماری شایع مردانه اشاره میکنیم.
بیماریهای پروستات
عفونت ، التهاب، بزرگی خوشخیم پروستات و سرطان پروستات، سه بیماری مهم پروستات مردان در طول زندگیشان است. این بیماریها معمولا قابل پیشگیری نیستند.
بزرگی خوشخیم پروستات: بزرگی خوشخیم پروستات تقریبا در همه مردان بعد از چهل سالگی اتفاق میافتد و بخشی از پدیده فیزیولوژیک بدن محسوب میشود و از هر سه مرد مبتلا یک نفر باید عمل جراحی شود. ولی در بعضی از مردان روند بزرگی بیش از اندازه زیاد است و علامتهایی در بیمار ظهور میکند. شایعترین علامت بزرگی پروستات مشکل در ادرار کردن است. بزرگی خوشخیم پروستات سلامت زندگی مردان را به خطر نمیاندازد، ولی کیفیت زندگیشان را پایین میآورد. این بیماری اصلا قابل پیشگیری نیست.
سرطان پروستات: سرطان پروستات نیز قابل پیشگیری نیست. تاکنون علت دقیق بروز آن مشخص نشده است و ارتباطی بین شیوه زندگی و تغذیه غلط با این بیماری دیده نشده است. به همه مردان توصیه میشود از سن 45 ـ 40 سالگی به پزشک مراجعه کنند تا پروستات معاینه شود و سپس به صورت دورهای و با نظر پزشک آزمایشهایی انجام دهند.
التهاب بیضه: عفونت یا التهاب بیضه در اثر ورود عامل میکروبی به مجرای ادرار و حرکت صعودی آن به بالا و درگیر کردن سایر اعضای تناسلی رخ میدهد. بیماریهای عفونی پروستات ممکن است در اثر ابتلای فرد به بیماریهای منتقله از راه جنسی اتفاق بیفتد. عفونت پروستات ناشی از بیماریهای آمیزشی، قابل پیشگیری است.
شاید چنین به نظر برسد که وقتی از بیماریهای مردان صحبت میکنیم منظورمان افراد بزرگسال یا مردان میانسال است؛ در حالی که بیماریهای مربوط به دستگاه تناسلی مردان در هر سنی ممکن است دیده شود و چهبسا مواردی اتفاق بیفتد که خیلی مهمتر از بیماریهای پروستات باشد. به همین دلیل بیماری در جنس مذکر به چند بخش سنی تقسیم میشود:
بدو تولد تا 20 سالگی
در این سن مهمترین بیماری شایع «بیضه نزولنکرده» است. بعضی از کودکان پسر با بیضه نزولنکرده متولد میشوند. این کودکان باید تا 12 ماهگی تحتنظر باشند، چون گاهی اوقات بیضه خودبهخود نزول میکند و مشکل برطرف میشود؛ گرچه این کودکان هم باید تحتنظر پزشک باشند، ولی اگر نزول بیضه تا 12 ماهگی اتفاق نیفتاد، بیضهها باید با عمل جراحی خارج شوند. اگر این کار انجام نشود و کودک دچار بیضه نزولنکرده دوطرفه باشد، در بزرگسالی نابارور خواهد شد و مهمتر اینکه احتمال بروز سرطان بیضه در او بسیار بالا میرود.
21 تا 40 سالگی
سرطان بیضه: بیماریای که در این گروه سنی سلامت مردان را به مخاطره میاندازد سرطان بیضه است. سرطان بیضه در دهه سوم و چهارم زندگی دیده میشود. این سرطان بسیار خطرناک است و خیلی زود در سطح بدن منتشر میشود. مهمترین علامت آن هم وجود توده در بیضه است.
بیماریهای ناشی از مصرف هورمون توسط مردان: مصرف هورمونهای استروئیدی که در میان بدنسازان خیلی رواج دارد بشدت سلامت جنسی مردان را به خطر میاندازد. این هورمونها عوارض بسیار مضر و جبرانناپذیری روی سلامت مردان دارند که میتوان به تحلیل رفتن بیضهها و ناباروری دائم و ایجاد اختلالهای کبدی اشاره کرد.
بیماریهای آمیزشی: موضوع مهمی که مردان را در این گروه سنی درگیر میکند، بیماریهای منتقله از راه جنسی است. تقریبا تا 20 سال قبل شایعترین بیماری جنسی سوزاک محسوب میشد، ولی امروزه طیف بیماریهای آمیزشی کاملا تغییر کرده است و بیماریهای دیگری همچون زگیل تناسلی، هرپس سیمپلکس یا تبخال تناسلی جایگزین بیماریای مانند سوزاک شده است. تبخال تناسلی و زگیل تناسلی درمان ندارند. زگیل تناسلی باعث سرطان در مردان و زنان میشود و از سرطانهای مهمی که زنان به آن مبتلا میشوند سرطان دهانه رحم است. هر دو ویروس از طریق مقاربت به جنس مخالف انتقال پیدا میکنند. ویروس زگیل تناسلی واکسن دارد و باید برنامه واکسیناسیون در برنامههای بهداشتی کشور گنجانده شود. ویروس خطرناک دیگری که مردان و زنان به آن مبتلا میشوند ویروس اچآیوی است. البته این ویروس از سه طریق جنسی، سرنگ آلوده در معتادان و از طریق مادر به جنین وارد بدن میشود.
منبع:وزارت بهداشت