ديابت چيست؟
ديابت اختلال در سوخت و ساز (متابوليسم) بدن است كه در آن يا انسولين به ميزان كافي در بدن وجود ندارد و يا انسولين قادر نيست تا وظايف خود را به درستي انجام دهد و در نتيجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا مي‌رود. انسولين هورموني است كه توسط سلول‌هاي «بتا» واقع در پانكراس ترشح مي‌شود و وظيفه‌ي اصلي آن كاهش قند خون است. ديابت نوعي بيماري غيرواگير مزمن است كه هنوز درمان قطعي براي آن پيدا نشده است؛ روش‌هاي جديد مثل پيوند سلول‌هاي بتا به افراد مبتلا به ديابت نوع 1 در حال حاضر جنبه تحقيقاتي داشته و براي عموم قابل استفاده نيست. با اين وجود رعايت اصول اوليه آن كمك مي‌كند كه بتوان بيماري را كنترل كرد و كنترل مناسب قند خون سبب كنترل و پيشگيري از بروز عوارض خطرناك آن مي‌شود.
انواع ديابت
ديابت نوع 1
اين نوع ديابت در اثر تخريب سلول‌هاي پانكراس به وجود مي‌آيد. شيوع آن بيشتر در جوانان و نوجوانان است و جهت درمان نياز به مصرف انسولين دارد.
ديابت نوع 2
در اين نوع ديابت، مسأله كمبود انسولين خيلي مطرح نيست، بلكه بدن به دلايلي قادر به استفاده از انسولين نمي‌باشد. شيوع آن بيشتر در بزرگسالان است. اين گروه از بيماران جهت درمان نياز به مصرف قرص‌هاي خوراكي دارند. البته در برخي مواقع براي كنترل قند مصرف انسولين ضرورت مي‌يابد.
ديابت حاملگي:
كه فقط منحصر به زمان بارداري است. البته اين گروه از خانم‌ها مستعد ابتلا به ديابت تيپ 2 در آينده هستند.
علايم اوليه ديابت چيست؟
ديابت نوع 1 معمولاً شروع پر سر و صدايي دارد و با علايمي چون تشنگي، پر ادراري، پرنوشي، كاهش وزن، گرسنگي و خستگي شديد تظاهر پيدا مي‌كند.
ديابت نوع 2 شروع خيلي آهسته‌تري دارد و شايع‌ترين علامت اوليه‌ي آن در واقع «بي‌علامتي» است. درصد قابل توجهي از مبتلايان به ديابت نوع 2 (تقريباً 50 درصد) از بيماري خود اطلاعي ندارند و تنها با انجام آزمايش قند خون مي‌توان آنها را شناسايي كرد. با اين وجود در صورت عدم كنترل مطلوب ممكن است علايم شديدتري نيز بروز كند.
از ديگر علايم ديابت نوع 2 مي‌توان به عفونت‌هاي مكرر مخصوصاً در دستگاه ادراري و پوست، تاري ديد، بهبودي دير رس زخم‌ها و احساس سوزش و بي‌حسي در انگشتان پاها اشاره كرد.
ممكن است فردي هيچ كدام از علايم را نداشته باشد ولي مبتلا به ديابت باشد
وحود هريك از علايم فوق الزاماً به معني ابتلا به ديابت نيست.
اعصاب
- پرخوري
- پرنوشي
- خستگي كما
چشم
- تاري ديد
تنفس
- بوي استون
اثر عمومي
- كاهش وزن
ريه
- افزايش ميزان تهويه
- تنفس كوتاه و سريع
سيستم ادراري
- تكرر ادرار
- دفع قند در ادرار
گوارش
- تهوع
- استفراغ
- درد شكم
عوامل مستعد كننده ديابت
- سن بالا
- وزن بالا به خصوص چاقي اطراف كمر و باسن
- سابقه فاميلي، ابتلاي فاميل درجه يك به ديابت
- سابقه تولد نوزاد با وزن بيشتر از 5/4 كيلوگرم
- فشارخون بالا
- چربي خون بالا
- كم تحركي
- استرس
- رژيم غذايي نامناسب
عوارض ديابت
- زودرس: بالا رفتن و پايين آمدن ناگهاني قند خون
- ديررس: آسيب به ارگان‌هاي بدن از جمله كليه، چشم، سيستم قلب و عروق، اعصاب و .... صدمه به ارگان‌ها مي‌تواند به صورت تاري ديد مختصر تا نابينايي كامل، فشارخون بالا تا گرفتگي كامل عروق قلبي و .... باشد.
روش‌هاي پيشگيري و كنترل
درمان‌هاي غيردارويي
- رعايت رژيم غذايي مناسب
- كاهش وزنa
- پرهيز از استرس
- فعاليت ورزشي منظم
- عدم مصرف سيگار و الگل
درمان‌هاي دارويي
- قرص‌هاي خوراكي پايين آورنده قند خون
- انسولين: با توجه به اين كه هر روزه به مبتلايان ديابت افزوده مي‌شود و اساساً درمان هم ندارد لازم است كه پيشگيري زودهنگام را انجام داده تا از بروز بيماري و عوارض آن جلوگيري كرد. غربال‌گري مؤثرترين راه براي تشخيص و كنترل ديابت است
منبع :وزارت بهداشت