تعریف وسواس :

اختلال وسواس فکری یا عملی نوعی اختلال اضطرابی است که با اشتغال ذهنی مفرط درباره نظم و ترتیب و امور جزئی همراه است به شکلی که فرد، رفتارهای تکراری و وسواس‌ گونه‌ای را که تا حدی نیز ارادی است، برای کاهش افکار وسواسی و اضطراب‌آور خود انجام می‌دهد. ریشه این بیماری اضطراب است و چنانچه بیمار در انجام عمل وسواسی مقاومت کند، اضطرابش بیشتر می‌شود.وسواس به صورت های مختلف بروز می کند، ازجمله اجتناب، ترس، شک و تردید، تکرار، نظم و دقت افراطی، لجاجت، اجبار و الزام یا احساس بن بست. در برخی موارد نیز افکار وسواسی می تواند به بهانه گیری، بی اشتهایی، بی خوابی و بی قراری منج شود.

غیر از درمان های دارویی برای اختلالات وسواس فکری ـ عملی روش های درمانی دیگری نیز وجود دارد. روانکاوی و روان درمانی روش بسیار مفیدی است که با ریشه یابی این مشکل می تواند به حل این اختلال کمک کند.

از توصیه های واجب و بسیار مفید برای کمک به کاهش مشکلات وسواس می توان به این موارد اشاره کرد: ترغیب فرد برای شرکت در جلسات و محافل گروهی، پرهیز از تنهایی و گوشه گیری، ارتباط مناسب و دوستانه با اطرافیان، شرکت در ورزش ها یا بازی های دسته جمعی، اصلاح محیط زندگی، ایجاد امنیت فکری و شغلی برای فرد، ایجاد اشتغال، سرگرمی و تنوع در زندگی روزمره.

رفتار درمانی روش موثری برای کاهش این اختلال است.ازجمله تکنیک های رفتار درمانی تکنیک مواجه سازی است.مثلا به فرد بیمار بگوییم حوله ای که دیروز استفاده کرده بودی تمیز نبود، ولی دیدی که اتفاقی هم برای تو نیفتاد با وجود آن که از آن استفاده کردی.

گاهی می شود به بیمار توصیه کرد افکار خود را بنویسد یا ضبط کند و بعد دوباره آن را بخواند یا بشنود، این کار بی معنی بودن بسیاری از افکار یا رفتارهای وسواسی را برای وی دوباره سازی می کند. تای چی، یوگا و مدیتیشن نیز روش های کارآمدی در تقویت ذهن  و تمرکز و به دنبال آن کاهش اضطراب و افکار وسواسی است. هیپنوتیزم درمانی نیز از روش های موثر در درمان اختلالات وسواسی است.

طب سوزنی، روشی موثر در کاهش یا درمان اختلالات وسواسی اجباری است. این روش ضمن کاهش اضطراب در فرد بیمار، مکانیزم های مختلف افکار یا اعمال وسواسی را نیز کاهش می دهد. 

پرهیز از مواد غذایی محرک مانند فلفل یا سرخ کردنی ها، مصرف بیشتر مواد غذایی با طبیعت سرد مانند غذاهای دریایی یا میوه جات نیز از توصیه های غذایی مفید به این افراد است. دم کرده مخلوطی از بنفشه، گل ختمی، گل گاو زبان و دارچین نیز مفید است.