آنچه باید در مورد محاسبه‌گرهای خطر بیماری قلبی بدانید
محاسبه‌گر خطر قلبی، ابزاری است که داده‌های یک فرد را به کار می‌گیرد و با استفاده از آمار و ارقامی که در سطح جامعه وجود دارد، سعی می‌کند شانس آن فرد خاص را برای ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی پیش‌بینی کند. درنهایت، عددی به صورت درصد به فرد می‌دهد که نشان از خطر بیماری قلبی در وی دارد. در شماره گذشته، این محاسبه‌گرها معرفی و فاکتورهای استفاده شده به‌وسیله آنها توضیح داده شدند. در ادامه، بهترین پیش‌بینی کننده‌های حمله‌های قلبی معرفی خواهند شد.
تمامی محاسبه‌گرهای خطر کار مشابهی را انجام می‌دهند. بهترین نوعی که برای یک فرد انتخاب می‌شود، بستگی به جمعیت بیمار و مطابق با وضعیت کلی سلامت فرد بیمار است. مواردی از این محاسبه‌گرها بوسیله انجمن‌های مختلف علمی، مانند انجمن قلب آمریکا، انجمن سکته مغزی آمریکا وغیره معرفی شده‌اند.
دیگر محاسبه‌گری که به‌وسیله انستیتو ملی قلب، ریه و خون آمریکا بنا شده، علاوه بر داده‌های معمول، به سطح کلسترول و فشار خون بیمار نیز نیاز دارد. نقش نسبتا اندک نژاد، به عنوان یک عامل جمعیتی و ژنتیکی، در این ابزار جایی ندارد.
محاسبه‌گر خطر چه نشان می‌دهد؟
یک ماشین محاسبه خطر بیماری قلبی، مواردی را از قبیل:
1) سن قلب
2) تصویر حرارت‌سنج از سالهای زندگی سالم مورد انتظار در فرد که بدون بیماری قلبی‌عروقی باشد
3) یک صفحه نمایش از چشم‌اندازی که احتمال نیاز فرد را به مداخلات پزشکی در آینده نشان می‌دهد.
جامعه قلب اروپا از ابزاری با عنوان «جعبه ابزار پیشگیری بیماری قلبی‌عروقی»حمایت می‌کند. در این مورد، علاوه بر ابزار محاسبه‌گر شخصی، نشانه‌های بصری برای معنی دادن به نتایج نیز وجود دارد. در این ابزار، چارت‌های خطر وجود دارد که رنگ‌ها را از چپ به راست برای نشان دادن خطر قلبی‌عروقی به کار می‌گیرد. درواقع، از سبز شروع شده و پس از عبور از زرد و نارنجی، به قرمز می‌رسد.
این دو چارت برای عواملی مانند ناحیه جغرافیایی، جنس، سن، فشار خون، کلسترول و وضعیت سیگار کشیدن جداگانه رسم می‌شوند. چارت اول برای گروه‌های در معرض خطر بالای یک حمله قلبی جدی در طول 10 سال است و بیشتر به طرف قرمز تمایل دارد تا سبز. چارت دوم برای گروه‌های در معرض خطر کم است و بیشتر رنگ سبز را به نمایش می‌گذارند.
رنگ‌های استفاده شده در این چارت‌ها موارد زیر را توضیح می‌دهند:
سبز روشن، نشان از 1 درصد شانس بروز حمله قلبی کشنده دارد (سبز تیره خطر کمتر از 1 درصد را نشان می‌دهد)، مثلا افراد سالمی که در دهه 40 یا اوایل 50 عمر خود بوده، خصوصا زنان و افرادی که سیگار نمی‌کشند.
رنگ زرد، خطر 2 درصدی را نشان می‌دهد. مثلا، افرادی که در دهه 50 زندگی خود هستند و مبتلا به فشار خون بالا و کلسترول بالا هستند.
رنگ نارنجی خطر 3 تا 4 درصدی را نشان می‌دهد. مثال، خانم 55 تا 60 سالهای است که در طیف بالای فشار خون یا چربی خون بوده و سیگار هم می‌کشد. البته مردان بیشتر احتمال دارد که در این طیف رنگی قرار گیرند، حتی اگر سیگاری نباشند.
سیگار کشیدن، خطر یک فرد را به بالای ناحیه قرمز چارت‌ها می‌کشاند.مناطقی با سایه‌های عمیق‌تری از قرمز هستند که 3 منطقه خطر را دربرمی‌گیرند: 5 تا 9 درصد، 10 تا 14 درصد و 15 درصد و بالاتر. افرادی که صرف‌نظر از سیگار کشیدن، مسن‌تر بوده و کلسترول بالا و فشار خون بالا دارند.
کنترل فشار خون
تعدیل سبک زندگی به بیمارانی که فشار خون بالا دارند، کمک شایانی می‌کند. ورزش بیشتر و کاهش مصرف نمک، از عوامل تاثیرگذار او قابل توجه هستند.
مدیریت کلسترول و سبک زندگی
یکی از عوامل اصلی که درصد خطر قلبی را افزایش می‌دهد، سطح کلسترول در خون است که به دو گروه خوب و بد تقسیم می‌شود. محققان توصیه می‌کنند بهترین حالت آن است که کلسترول خوب بیشتر از بد باشد و در کل نیز سطح کلسترول خون خیلی بالا نباشد.
رژیم غذایی و ورزش، دو عاملی هستند که در درمان کلسترول بالا اهمیت زیادی دارند و محدودیت مصرف چربی‌های خاص در رژیم غذایی به مدیریت سطح کلسترول کمک می‌کند. خصوصا آنکه کاهش دریافت چربی با محدود کردن موارد زیر اهمیت خاصی دارد:
کلسترول‌های موجود در غذاهای حیوانی، مانند زرده تخم مرغ، گوشت و پنیر چربی‌های اشباع موجود در بعضی گوشت‌ها، مواد لبنی، شکلات، محصولات پخته شده و غذاهای سرخ شده و فراوری شده.
چربی‌های ترانس که در بعضی غذاهای سرخ شده و فرآوری شده یافت می‌شوند.
افرادی که مبتلا به بیماری قلبی‌عروقی بوده یا در معرض خطر بیشتر آن قرار دارند، به دلیل مثلا ابتلا به دیابت، باید از داروهای کاهنده کلسترول خون، مانند استاتین‌ها استفاده کنند.
دارودرمانی برای افرادی که در کنترل سطح بالای کلسترول خون خود با مقیاس‌های سبک زندگی موفق نیستد یا نمی‌توانند موفق شوند، لازم است.
ترک سیگار
مدت زمان زیادی است که همگان می‌دانند ترک سیگار یا اصلا شروع نکردن و معتاد نشدن به آن، عامل بزرگی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و مبارزه با دیگر خطرات بیماری‌ها است.
منبع: Medical News Today