علائم سرطان پستان
1- توده يا تومور پستان:
توده، شايعترين علامت سرطان پستان مي باشد كه در اغلب موارد توسط خود بيمار بصورت اتفاقي كشف مي شود و در بقيه موارد توسط پزشك در معاينه باليني مشخص مي شود. اين توده ممكن است دردناك باشد ولي در اغلب موارد بدون درد است. و از آنجا كه هم در بيماري هاي خوش خيم و هم در سرطان پستان مي تواند ديده شود، بهتر است در صورت لمس هر توده در پستان، جهت بررسي آن به پزشك مراجعه نماييد. در بعضي موارد سرطان پستان بصورت توده هاي متعدد بروز مي كند.توده‌هاي مشكوك به سرطان در لمس به صورت سفت يا سخت، گاه غيرمتحرك و با چسبندگي به اطراف لمس مي‌شوند. همان گونه كه قبلاً گفته شد، اغلب اين توده ها منفرد و بدون درد هستند. باید توجه داشت که قضاوت در مورد خوش خیم یا بدخیم بودن توده، بعهده پزشک معالج بوده و پس از بررسی های دقیق مقدور خواهد بود.
توجه!شايعترين علامت سرطان پستان، بروز يك توده منفرد و بدون درد در پستان است.
2- ترشح از نوك پستان:
ترشح از نوك پستان معمولاً به دنبال بيماري هاي خوش خيم پستان ايجاد مي‌شود. با اينكه ترشحات نوك پستان معمولاً همراه با سرطان پستان نيستند، ولي به علت احتمال وجود سرطان در برخي از موارد، بررسي دقيق آنها ضروري است. وجود ترشح از هر دو پستان و از چند مجرا بطور معمول ناشي از يك اختلال هورموني، مصرف دارو، کیست پستانی و يا بیماری خوش خیم فیبروکیستیک است. ترشحات پستان مي توانند به رنگ‌هاي مختلف مشاهده شوند (سفيد، قهوه‌اي، آبي، خاكستري، قرمز، سبز و يا بدون رنگ). ترشح ناشي از سرطان پستان معمولاً خون واضح و يا خونابه‌اي یا در برخی از موارد بی رنگ مي باشد.
توجه!ترشح خوني یا آبکی كه خودبخودي بوده و از يك پستان و از يك مجرا خارج شود، يا همراه با غده‌اي در پستان باشد، شك به سرطان را افزايش مي دهد.
ترشحاتي كه شك به وجود سرطان را بر مي انگيزند :
1- ترشحات خوني يا آبكي
2- ترشحاتي كه خودبخودي و بدون فشار خارج مي شوند.
3- ترشحاتي كه از يك پستان و از يك مجراي نوك پستان خارج مي شوند.
4- ترشحاتي كه همراه با توموري در پستان باشند.
3- تغييرات پوست پستان:
اين تغييرات به صورت فرورفتگي و يا كشيدگي پوست پستان بروز مي كنند. فرورفتگي پوست پستان ممكن است بطور ثابت و مشخص وجود داشته باشد و يا در حالات خاصي از معاينه پستان ديده شود. كشيدگي پوست، اگر چه علامتی مهم است ولی يافته قطعي دال بر سرطان نيست و گاهي به دنبال بيماري هاي خوش خيم پستان نيز ديده مي شود در بعضي موارد، چسبندگي تومور سرطاني به قسمت زير پوست، باعث تغيير شكل پستان مي شود. تغيير شكل هاله اطراف نوك پستان نيز مي تواند دليل بر وجودبافت سرطاني در زير آن قسمت باشد. تهاجم تومور سرطاني به پوست ممكن است باعث ايجاد زخم در پوست شود.
توجه!همچنين ورم در پوست پستان و شبيه شدن آن به پوست پرتقال نشانه‌ي پيشرفت بيماري است.
4- تغييرات نوك پستان:
در بعضي افراد فرورفتگي نوك پستان ممكن است بعد از شيردهي يا پس از دوران بلوغ ايجاد شود كه معمولاً به طور خود به خودی و یا با دستکاری خود فرد به حالت اول برمی گردد. در حالیکه در سرطان، اين فرورفتگي حالت ثابت دارد و با معاينه دقيق پستان ممكن است وجود غده اي در زير نوك و هاله پستان مشخص شود.
نوعي از سرطان پستان نيز به نام بيماري پاژه وجود دارد كه در آن تغييرات پوستي نوك پستان بصورت ضايعات اگزمايي (شبيه به حساسيت پوستي) ديده مي‌شود. علائم اين بيماري شامل خارش، سوزش، قرمزي، سفتي و پوسته پوسته شدن نوك پستان مي باشد كه بتدريج و در صورت عدم درمان، بيماري به هاله اطراف نوك پستان و پوست نيز گسترش مي‌يابد. گاهي اين بيماران با تشخيص اشتباه اگزما و بيماريهاي پوستي، مدتها تحت درمان با پمادهاي موضعي قرار مي گيرند و همين مسئله درمان را به تأخير مي اندازد.
بنابراين در هر بيماري كه علائم پوستي نوك پستان مشاهده مي شود، بايد به فكر سرطان بود تا پس از نمونه برداري و قطعي شدن تشخيص، اقدامات درماني مناسب توسط پزشك انجام شود.
توجه!قرمزي و خارش نوك پستان همراه با پوسته پوسته شدن و ترك خوردن آن، می تواند علامت نوعي از سرطان پستان به نام پاژه باشد مگر اينكه خلاف آن ثابت شود.
**بيماري پاژه
این بیماری نوعي از سرطان پستان است كه با خارش و پوسته ريزي پیشرونده نوك پستان خود را نشان ميدهد. در بسیاری از موارد این بیماری با اگزما یا حساسیت‌های پوستی اشتباه می شود. در این وضعیت سلول‌هاي سرطاني در پوست نوك پستان جاي دارند، ولی می‌توانند در داخل بافت پستاني نيز یافت شوند و به صورت یک توده خود را نشان دهند. این بیماری معمولاً همراه با یک سرطان غیر مهاجم می باشد و از نظر طبقه بندی جزء سرطان های غیر مهاجم قرار می گیرد.
5- بزرگي غدد لنفاوي زير بغل:
همانگونه كه قبلاً گفته شد، سلول‌هاي سرطاني توانايي پخش شدن از طريق خون و لنف و تهاجم به ساير نقاط بدن را دارند. شايعترين محل تهاجم سرطان هاي پستان به غدد لنفاوي زيربغل مي باشد. گاهي بزرگي غدد لنفاوي، همراه با لمس غده‌اي واضح در پستان است ولي گاهي غده مشخصي لمس نمي شود. در اين موارد انجام ماموگرافي براي تشخيص سرطان پستان به عنوان منشاء بزرگي غدد لنفاوي زيربغلي، كمك كننده است. آنچه از اهميت ويژه اي برخوردار است اين موضوع است كه بزرگي غدد لنفاوي زيربغل مي تواند به دليل ضايعاتخوش خیم و حتي التهاب ها و ضربه به ناحيه دست و يا پستان باشد.
توجه!بنابراين اگرچه اين علامت بيمار را به سمت بررسي هاي بيشتر هدايت مي كند ولي بايد دانست كه اين حالت از ابتدا نگران كننده نيست.
6- تغييراندازه پستان:
گاهي اوقات به علت بزرگي بيش از حد يك تومور و يا التهاب قابل توجه دور تومورهاي كوچكتر، پستان در يك طرف، بطور واضحي بزرگتر از طرف مقابل مي‌شود. البته اندازة دو پستان در افراد سالم نيز كاملاً مشابه نيست ولي بزرگي يك پستان نسبت به طرف ديگر كه اخيراً ايجاد شده است، بايد مورد توجه قرار گيرد و با انجام معاينه از عدم وجود توده و سلامت پستان مطمئن شد. گاهي هم تومورهاي خوش‌خيم و نيز ضربه به پستان، خونريزي و يا التهاب ناشي از تجمع شير در پستان (بويژه در خانم‌هاي باردار و شيرده) و كيست‌هاي بزرگ، باعث اين عدم تقارن مي‌شوند كه با معاينه و استفاده از روش هاي تشخيصي، مي توان نوع آنها را تعيين نمود (3 و 2).
7- تهاجم به اعضاي ديگر(متاستاز):
ندرتاً سرطان پستان بدون هيچ علامتي در خود پستان، علائمي در اعضاي ديگر نشان ميدهد كه ممكن است بصورت درد استخواني در يك محل خاص، تنگي نفس به دنبال درگيري ريه، زردي و ساير علائم ناشي از بزرگي كبد و... باشد. در اين موارد معاينه دقيق بيمار و بررسي هاي تشخيصي مي توانند وجود بيماري را در پستان مشخص نمايند.
انواع سرطان پستان :
سرطان غير مهاجم:
سرطان غير مهاجم يا «درجا» می تواند از منشا مجاری شیری یا لوبول‌های ترشح کننده شیر باشد. در حقیقت این کلمه به مفهوم آن است كه سرطان به مجاري شیری يا لوبول‌ها محدود بوده و هنوز به بافت اطراف آنها گسترش نيافته است و از آنجا كه هنوز تهاجم به بافت اطراف وجود ندارد، در بسیاری از مواقع همانند يك سرطان واقعي، خطرناک تلقي نمي شود.
سرطان درجا از منشا لوبولی (LCIS) :
نوعی از سرطان غيرمهاجم كه از لوبول‌ها منشأ مي گيرد سرطان غير مهاجم لوبولي نامیده می شود. در این بيماري، سرطاني شدن سلول ها از لوبول‌ها شروع مي‌شود، اما به خارج از ديواره آنها انتشار پيدا نمي كند. اين نوع سرطان نسبتاً كمياب است و بسياري از متخصصين بر اين عقيده‌اند كه اين بیماری به انواع مهاجم سرطان پستان تبديل نمي شود. اما زناني كه داراي اين شكل از بيماري هستند در مقايسه با ساير بانوان در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به سرطان پستان دو طرفه هستند. در حقيقت اين بيماري طبق نظر بسياري از متخصصين، جزو بيماري هاي سرطانی محسوب نشده و تنها یک ضایعه پیش سرطانی می باشد. بنابراین درمان این بیماری مورد اختلاف نظر جدی است. در حالی که برخی معتقدند برداشتن توده پستان و حتی پیگیری بیمار بدون اقدام شدید درمانی، به تنهایی درمانی قابل قبول بوده و کافیست، برخی دیگر درمان های شدیدتری را توصیه می کنند. این توصیه‌ها از استفاده از داروها جهت پیشگیری تا برداشتن یک چهارم پستان، برداشتن یک پستان و حتی در برخی موارد که بیمار عوامل خطر متعددی دارد، برداشتن پستان به صورت دوطرفه متفاوت است. به طور خلاصه آنچه اهمیت زیادی دارد این است که بیماران مبتلا به این بیماری، در صورت درمان مناسب، طول عمر طبیعی خواهند داشت.
سرطان درجا از منشا مجاری (DCIS) :
انواعی از سرطان غير مهاجم كه از مجاري منشاء مي گيرند، سرطان غیر مهاجم مجاری نامیده می شوند. این بیماری نوع شايعي از تومورهاي مجاری شیری است كه به خارج از ديواره مجرا گسترش نمي يابد. به عقيده بسياري از متخصصين، این بیماری باعث مرگ در اغلب افراد مبتلا نمی شود و بسياري از زنان «با» اين نوع از سرطان فوت مي كنند نه «به علت آن»!
بر خلاف نوع اولي، این نوع از سرطان پستان در صورت عدم درمان در تعداد قابل توجهی از بیماران به سرطان مهاجم تبدیل می شود. نکته مهم این است که تشخیص بیماری در این مرحله بسیار مشکل بوده و نیاز به معاینات دقیق، انجام ماموگرافی یا سایر روش‌های تشخیصی دارد که در بخش های بعدی مفصلاً توضیح داده خواهند شد. حدود سی سال پیش، سرطان غير مهاجم مجرايي 6% از مجموع موارد سرطان پستان را تشکیل می داد ولی امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته بیش از 25% از بيماران با اين نوع از بيماري تشخيص داده مي شوند. درمان این نوع از بیماری معمولاً جراحي با یا بدون پرتو درماني است.
نکته مهم در این دو نوع بیماری این است که با توجه به عدم گسترش سلول‌های سرطانی به سایر نقاط بدن، به جز در موارد خاص، در قریب به اتفاق این بیماران شیمی درمانی لزومی پیدا نمی کند.
سرطان‌های مهاجم
سرطان مهاجم با منشاء مجاري شيري شايعترين نوع سرطان پستان است كه از سلول‌هاي مجاري شيري منشاء مي‌گيرد و به خارج از مجاري، يعني بافت نگهدارنده اطراف آنها انتشار مي يابد. با گذشت زمان، ممكن است سلول‌های سرطانی از طريق سيستم لنفاوي يا جريان خون به غدد لنفاوی یا سایر اعضای بدن منتشر شوند. اين نوع از بيماري تقريباً 85% از كل موارد سرطان پستان را شامل مي شود.
سرطان‌های مهاجم با منشاء لوبول‌هاي پستانی از داخل لوب‌هاي پستان که شیر را در مواقع مورد نیاز تولید می کنند، شروع مي شوند و مانند نوع قبلي مي توانند توسط خون يا لنف به بخش هاي ديگر بدن انتشار يابند. حدود 12% از موارد سرطان پستان از لوبول‌ها يا لوب‌هاي پستان منشاء مي‌گيرند و جزو این گروه می‌باشند.
سرطان التهابي پستان
این بیماری نوع كميابي از سرطان پستان است كه باعث قرمزي، تورم و افزايش دماي پوست پستان مي شود.
در سرطان التهابي سلول‌هاي سرطاني در عروق لنفاوي پوست پستان جاي دارند و به جاي اينكه به صورت يك غده رشد كنند، به صورت همه جانبه در پستان گسترش مي‌يابند. سلول‌هاي سرطاني، مجاری لنفاوي را مسدود مي‌كنند و باعث تورم پوست پستان مي‌شوند. در این بیماری سلول‌های سرطانی، در داخل بافت پستان، بدون ايجاد تورم مشخص يا توده قابل لمس منتشر مي شوند. نکته مهم این است که بروز اين نوع از سرطان مي‌تواند باعث افزايش تراكم پستاني در مقايسه با ماموگرافي‌هاي قبلي بيمار شود و اين يافته بايد به عنوان يك يافته مشكوك در نظر گرفته شود.
علائم این نوع از بیماری شامل موارد زير است:
- تورم، خارش، كبودي يا افزايش ضخامت پوست پستان كه معمولاً ناگهاني است و گاهي طي چند روز منجر به تنگ شدن لباس زير در سمت مبتلا مي شود.
- تغيير رنگ صورتي، قرمز يا تيره قسمتي از پوست پستان كه گاهي به صورت پوست پرتقالي درمي‌آيد.
- فرورفتگي نوك پستان، ترشح يا تغيير در رنگ و قوام آن
- افزايش حرارت پوست پستان
توجه داشته باشید که علائم این بیماری در بسیاری از موارد، شبیه عفونت یا التهاب پستان می باشد که به علل مختلف از جمله شیردهی یا ضربه ایجاد می شوند. بنابراین قبل از مراجعه به پزشک و تشخیص قطعی نگران نباشید.
«سایت پزشکان ایران »
