«آنچه لازم است هر بیمار از بیماری خود بداند»

(قسمت دوم)

چگونه می توانم خطر بروز بیمارقلب و سکته مغزی را درخود کاهش دهم؟

اگربه دیابت مبتلاهستید ، آگاهی نسبت به عوامل خطر بیمارهای عروق کرونر برایتان ضروری است،این آگاهی خطر وقوع سکته قلبی یامغزی نیزبه شما کمک می کند.

سکته مغزی دراثراختلال درکار کرد مغز به علت ازدست رفتن جریان خون قسمتی از مغز ایجاد می شود .لخته یا چربی باعث انسداد می شوند. تصحیح عادات روزمره کلید پیشگیری از بیمارهای عروق کرونر و سکته مغزی است .البته ممکن است درمان دارویی نیز برای کنترل عوامل خطر اضافه شود.این مورد به خصوص زمانی که بیمارهای عروق کرونر یا سکته مغزی ناشی از عوامل مرتبط با وراثت یا افزیش سن هستند ،اهمیت میابد.

تصحیح عادت زندگی روزمره که می تواند برای شما کمک کننده باشد شامل موارد زیر است:

1-      ترک سیگار:استفاده ازسیگار وسایر دخانیات ،خطرحمله قلبی وسکته مغزی راافزایش می دهد.سیگار ،خطربه سرطان وبیمارهایی ریه وبسیاری از امراض را هم بیشتر می کند.اگرسیگار می کشید،برای ترک کردن آن ازافراد متخصص دراین زمینه کمک بگیریدوسعی کنیددرمعرض دودسیگار دیگران قرار نگیرید.

2-      فشارخون بالارا کنترل کنید :فشارخون کمتر از  طبیعی محسوب می شود.اگر مبتلا به دیابت هستید وفشارخون شما یا بالاتر است ،احتمالا پزشکتان داروهایی برای کاهش آن به شما تجویز خواهدکرد .به علاوه شما باید فعالیت بدنی خود را بیشترکرده ،وزن خودرا کاهش دهید وسدیم(نمک) کمتری مصرف کنید.

3-      کلسترول خون خود را کنترل کنید:مبتلایان به دیابت باید ازمیزان LCD(کلسترول)،LDL(کلسترول خوب) وتری گلیسرید خون خود مطلع باشند.  LDL بیشتر ازmg/dl100،HDL  کمتر از mg/dl40وتری گیلیسرید بالاتر از mg150خطربیمارهای عروق کرونر را درشما افزایش می دهد .سعی کنید رژیم غذایی شما چربی های اشباع شده ،چربی های ترانس وکلسترول پایین داشته باشید تا دچارافزایش سطح دچار افزایش سطح کلسترول خون نشوید.

4-      دیابت را تحت کنترل داشته باشید :کنترل قندخون درکاهش خطر حمله قلبی وسکته مغزی نقش دارد.اگردچارحالت پیش دیابت هستید،اقدامات لازم برای جلوگیری یا به تأخیر انداختن دیابت را انجام دهید.این اقدامات منجر به کاهش خطربیمارهای عروق کرونر درشما خواهدشد.برای مراقبت ازمیزان قندخون شخص مبتلا به دیابت باید به صورت منظم خون خودرا آزمایش کند .این شکل دستگاه گلوکومتر رانشان می دهدکه بااستفاده ازیک سوزن بسیار نازک وگرفتن یک قطره خون ،اندازه گیری خون را انجام می دهد.

5-      فعالیت بدنی کافی داشته باشید .فعالیت بدنی منظم درکاهش مقاومت به انسولین کمک می کند،به این معنی که بدنتان می تواند ازانسولین استفاده .به علاوه فعالیت بدنی باعث تاخیریا جلوگیری ازایجاد دیابت و بیماری قلبی و افزایش میزان تری گلیسریدخون می شود.اگردچار اضافه وزن هستیدکم کردن حتی 5تا 10کیلوگرم می تواند خطربیمارهای قلبی رادرشما پایین آورد.به علاوه کاهش وزن به پایین آوردن مقاومت به انسولین ،میزان چربی های بدن وفشارخون هم کمک می کند.مصرف کمتر غذاهایی که چربی زیادی دارند کاهش کالری انرژی دریافتی از طریق موادغذایی و افزایش فعالیت بدنی به شما دراز دست دادن اضافه وزن کمک می کندوباعث می شودوزنی درسطح مطلوب داشته باشید.

سایرعوامل خطرسکته مغزی چه هستند؟

اگرمبتلا به دیابت هستید ،کنترل عوامل خطری که ذکرشد برای شما لازم است چرا که این عوامل احتمال بیمارهای قلبی وسکته مغزی را زیاد می کند.

سایرعوامل خطرسکته مغزی درزیرآورده شده است:

1-      سابقه حمله قلبی یاسکته مغزی:اگرپیش ازاین یک نوبت حمله قلبی داشته ایددرمعرض خطربیشتری برای حمله دوم یاسکته مغزی هستید،اگرسکته قلبی داشته ایدخطرسکته مفزی دوباره یا حمله قلبی درشما افزایش می یابد.سازمان غذا وداروی آمریکا که به اختصار fDA نامیده میشود و از سازمان های معتبر درزمینه بهداشت است، استفاده از آسپیرین زیر نظر پزشک را برای جلوگیری ازحمله دوباره قلبی یا سکته مغزی تآیید کرده است. بهتراست با پزشک خود درمورداستفاده ازاین دارو مشورت کنید.

2-      بیماری شریان ها ی کاروتید وسایر شریان ها :رسوبات چربی درشریان های کاروتید(یکی از شریان هایی که ازراه گردن خون رابه مغز می برند)خطرسکته مغزی راافزایش می دهد.برای برداشتن این رسوبات (پلاکت ها ) عمل جراحی به نام اندارترکتومی کاروتید ممکن است ضرورت پیدا کند.اگر تنگی درشریان هایی که خون رابه ماهیچه های دست یا پا می رسانند وجود داشته باشد،اصطلاح ((بیمارهای شریان محیطی)) به کاربرده می شود.بیمارهای شریان ها یمحیطی هستند.ابتلا به این بیماری ها نیز به نوبه خود خطر سکته مغزی را افزایش می دهند.

3-      فیبریلاسیون دهلیزی :دراین عارضه ،خفره های فوقانی قلب (دهلیزها) به جای ضربان مؤثر،می لرزند و این به ماندن خون در دهلیز ولخته شدن آن خواهد انجامید.اگر این لخته ها کنده ووارد جریان خون شوند،ممکن است دریکی ازشریان های منتهی به مغزگیرکنند وباعث سکته قلبی شوند.

4-      سایربیماری های قلبی: مبتلا یان به بیماری عروق کرونر یا نارسایی ،درمعرض خطربیشتری برای سکته مغزی هستند.کاردیومیوپاتی انبساطی که درحقیقت بیماری است که دراثرگشادشدن قلب ایجاد می شود،بیماری دریچه ای قلبی وانواعی ازنقایص مادرزادی قلبی، همگی خطرسکته مغزی را افزایش می دهند.

5-      حملات ایسکمیک گذر:این حملات در واقع سکته های مغزی کوچک وهشدار دهنده ای هستند که تنها مدت کوتاهی به طول می انجامند.

این حملات درحقیقت نشان دهنده یک سکته مغزی قریب الوقوع هستند.علایم هشدار دهنده این حملات همانند علایم سکته مغزی هستندکه درپایان این کتاب آورده شده اند و خواندن آنها به شما توصیه می شود.درصورت احساس این علایم ازآنها به سادگی رد نشده وحتما به اورژانس یا مراکزدرمانی دیگر مراجعه کنید.

6-      اختلالات خونی خاص:تعداد بالای گلبولهای قرمز درگردش جریان خون احتمال ایجاد لخته را زیادتر می کنند و این مسئله نیز به افزایش خطرسکته مغزی می انجامد .پزشکان در رو دررویی با چنین عارضه معمولا توصیه به خون دادن می کنندویا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند،کم خونی سلول داسی یک اختلال وراثتی است که با اختلال دررساندن اکسیژن به بافت های بدن به وسیله گلبول های قرمز درشرایط خاص دراین بیماری تغییر شکل می دهند و داسی شکل می شوند،این سلول ها می توانند به جدار عروق چسبیده و به قطع جریان خون شریان های مغز منجر شوندو به این ترتیب باعث اجاد سکته مغزی می شوند.

برای کاستن ازخطر سکته مغزی چه باید کرد؟

به جزموارد اشاره شده درقسمت پیش ،عوامل دیگری نیزبه افزایش خطر سکته قلبی ومغزی کمک می کند مقابله با این عوامل با روش هایی مه درزیر آورده شده به کاهش این خطر خواهد انجامید.روش های مناسبی برای مقابله با استرس بیابید،استرس زیاد درعرض زمان به ایجاد مسا ئل پزشکی درافرادمنجر شود به عنوان مثال افرادی که تحت استرس قرار می گیرند ممکن است به پرخوری یا سیگارکشیدن بپردازندو یا میزان سیگارکشیدن آنها نبست به قبل بیشتر شود.نمونه ای ازیک روش مناسب وسالم دربرخورد بااسترس ،فعالیت بدنی وورزش است .باید به طور جدی ازمصرف نوشیدنی های الکلی بپرهیزید.نوشیدن الکل دربارداریاز نظر پزشکی ممنوع است.تا چند ساعت بعداز نوشیدن الکل نباید رانندگی کرد واین مسئله به خصوص اگر به دیابت مبتلا هستید ،اهمیت بیشتری پیدا می کند.ازمصرف انواع موادمخدر بپرهیزید: اعتیاد به مواد مخدر به صورت تزریقی خطرعفونت قلب (اندوکاردیت وسکته مغزی رابه شدت بالا میبردبه علاوه مصرف کوکایین و کراک نیز با سکته قلبی و مغزی مرتبط شناخته شده است.

( ادامه دارد )

گرد آوری: دکتر آرش بدایت –دکتر فرهاد منتظری

انتشارات :تیمورزاده