لوپوس،نوعی بیماری ناشی از اختلال در سیستم ایمنی و دفاعی بدن است که میتواند ارگانهای بدن ازجمله پوست، مفاصل، کلیهها و مغز را درگیر کند
ریشه و دلایل اصلی ابتلا به لوپوس ناشناخته است و گفته میشود عوامل مختلف مثل نور خورشید، استرس، دود سیگار ، هیجانات،خستگیهای مفرط، عفونتها، آنتی بیوتیکها و فشارهای عصبی شدید از مؤثرترین عوامل بروز این بیماری هستند.همزمان با روز جهانی لوپوس، (10 میمصادف با 20 اردیبهشت)دکتر طاهره فائزی، استادیار روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران در رابطه با این بیماری بیشتر توضیح میدهد.
- اصلا لوپوس جزء کدام دسته از بیماریهاست:
لوپوس یک بیماری خود ایمن مزمن و جزء دسته بیماریهای روماتولوژیکی است. در این بیماری سیستم ایمنی با علت نامشخصی علیه خود بدن فعال میشود.همچنین اکثر بیماران لوپوس درگیریهای ارگانیک خفیفی دارند و اطلاعرسانی به آنها در مورد اینکه ممکن است ارگانهای مهمشان هم درگیر شوند، مهم است. البته نه از این نظر که فکر کنند به این مشکل مبتلا میشوند بلکه از این نظر که به فکر باشند اگر علامتی داشتند، زودتر به پزشک مراجعه کنند و ارتباط نزدیکی با پزشک داشته باشند تا بیماریشان به مرحله غیرقابل درمانی نرسد.
- چرا لوپوس زنان را بیشتر درگیر میکند:
علت بالا بودن شیوع لوپوس در خانمها، وجود تغییرات هورمونی و تاثیر آن روی سیستم ایمنی است.در خانمهای جوان این بیماری بیشتر دیده میشود یعنی در سنین بین 20 تا 40 سالگی (در سنین باروری)
با توجه به اینکه حاملگی بیماران لوپوس ممکن است همراه با مشکلاتی برای مادر و جنین باشد لازم است که بیمار دائما و هر ماه به متخصص زنان و به متخصص روماتولوژی مراجعه کند.
در حال حاضر ژن تایید شده و قطعی برای این بیماری شناخته شده نیست و لوپوس یک بیماری چند عاملی است.
علائم شایع این بیماران درد و تورم مفصلی است که بیشتر مفاصل کوچک درگیر میشوند. این دردها ممکن است مداوم و یا گذرا باشند. در کنار این دردها ضایعات پوستی در بیماران ایجاد میشود به این صورت که بیماران وقتی در معرض نور خورشید قرار میگیرند، پوست صورتشان قرمز رنگ میشودوضایعات شبیه بال پروانه ممکن است روی گونهها و پل بینی ایجاد شود. زخمهایی هم در دهان این بیماران ایجاد میشود، علاوه بر اینکه این بیماری همراه با ریزش مو هم هست. علائم خستگی، تب با علت نامشخص و کاهش وزن هم ممکن است در این افراد ایجاد میشود.
هیچکدام از درمان بیماریهای خود ایمن قطعی نیستند، ولی بیماریهای خودایمن قابل کنترل هستند وفقط با دارو میتوان بیماری را درمان کرد.
- تاثیر بیماری به طول عمر بیماران مبتلا به لوپوس:
در سالهای گذشته طول عمر بیماران خیلی کمتر بود ولی الان اگر بیماری خوب تشخیص داده و یا درمان شود بیمار طول عمر خوبی دارد
آماری از میزان شیوع این بیماری در کشور
بررسیهایی در این زمینه در تهران انجام شده و با توجه به اینکه تهران شهری است که از تمامی قسمتهای ایران در آن ساکن هستند، آمارهای آن شبیه آمار کشوری است. آمار تهران شیوع 40 در 100 هزار نفر را نشان داده و میتوان گفت که از هر 2 هزار و 500 نفر یک نفر لوپوس دارد. ولی در کشورهای دیگر از هر 2هزار نفر یک نفر لوپوس دارد.
- نقش بیماران در بهبود روند بیماری:
اگر بیمار اطلاعات لازم را در زمینه بیماری داشته باشد، در روند درمان کمککننده است، چون بیماران آگاهتر روند درمان را بهتر قبول میکنند و با بیماری خود راحتتر کنار میآیند. دوم اینکه عواملی که میتوانند در بیشتر شدن بیماری دخیل باشند، نور خورشید است. پس بیماران باید کمتر در مواجهه با نور خورشید باشند و روزی 4 تا 5 بار حتی در خانه ضدآفتاب استفاده کنند؛ چون هر عود بیماری یک ارگان مهم را ممکن است درگیر کند.
قرار گرفتن زیاد در معرض لامپهای مهتابی، استرسهای روحی و بیماریهای دیگر هم ممکن است بیماری را تشدید کند. برای همین نیاز است که یک سیستم حمایتی مناسب از طرف جامعه، خانواده و انجمنها برای این بیماران در نظر گرفته شود. به این منظور بنیان لوپوس ایران در حال ثبت شدن است که در آن بیماران نقش مهمی در اطلاع رسانی و کمک به بهبود روند بیماری خود و دیگر بیماران خواهند داشت. این بنیان در بخشهای تحقیقات، اطلاعرسانی و حمایت از بیماران، همایشها در ایران و سراسر دنیا فعالیت خواهد داشت.