نام ژنریک: Codeine Phosphate
اشكال دارويي:
Tablet: 30 mg
موارد و مقدار مصرف
بزرگسالان:
60- 15 ميلي گرم خوراكي، هر 6- 4 ساعت.
كودكان بالاتر از يك سال:
mg/kg 5/0 يا mg/m2 15 خوراكي، هر 6- 4 ساعت.
بزرگسالان و كودكان بالاتر از 12 سال:
20- 10 ميلي گرم خوراكي هر 6- 4 ساعت حداكثر 120 ميلي گرم در روز.
كودكان 11- 6 سال:
10- 5 ميلي گرم خوراكي هر 6- 4 ساعت حداكثر 60 ميلي گرم در روز.
كودكان 6- 2 سال:
mg/kg 1 روزانه در 4 دوز منقسم هر 6- 4 ساعت حداكثر 30 ميلي گرم در روز.
مكانيسم اثر
اثر ضد درد: از طريق اثر برگيرنده‌هاي اپيوئيدي عمل مي‌كند.
اثر ضد سرفه: كدئين داراي اثر مستقيم مهار كنندگي، روي مركز رفلكس سرفه مي‌باشد.
تداخل دارويي:
مصرف همزمان با داروهاي آنتيكولينرژيك مي‌تواند باعث فلج روده گردد.
مصرف همزمان با آنتي‌هيستامين‌ها، باربيتورات‌ها، بنزوديازپين‌ها، تضعيفكننده‌هاي سيستم اعصاب مركزي، بيهوش كننده‌هاي عمومي، مهار كننده‌هاي MAO، شل كننده‌هاي عضلاني، ضد دردهاي اپيوئيدي، فنوتيازين‌ها، خواب‌آورها و ضد افسردگي‌هاي سه حلقه‌اي باعث تشديد اثرات مضعف CNS و تنفسي و همچنين خواب آلودگي و افت فشار خون مي‌شود.
سايميتيدين باعث افزايش اثرات مضعف CNS و تنفسي ناشي از كدئين مي‌شود.
ديگوگسين، فني‌توئين، ريفامپين ممكن است باعث تجمع كدئين و در نتيجه افزايش اثرات آن شوند.
مصرف الكل همراه با كدئين باعث افزايش اثرات مضعف CNS و تنفسي و خواب‌آلودگي و افت فشار خون ناشي از مصرف دارو مي‌شود.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي ممكن است باعث افزايش آميلاز و ليپاز شود.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: گيجي، سرخوشي، سبكي سر، خواب‌آلودگي، تيرگي حواس.
قلبي- عروقي: براديكاردي، گرگرفتگي، افت فشار خون.
دستگاه گوارش: يبوست، خشكي دهان، ايلئوس، تهوع و استفراغ.
ادراري- تناسلي: احتباس ادرار.
تنفسي: دپرسيون تنفسي.
پوست: تعريق، خارش.
ساير عوارض: وابستگي فيزيكي.
مسموميت و درمان
مصرف بيش از حد دارو باعث دپرسيون CNS، دپرسيون تنفسي و ميوز (مردمك سوزني) مي‌شود. ساير اثرات ناشي از مسموميت عبارت اند از : افت فشار خون، براديكاردي، هايپوترمي، شوك، آپنه، ايست قلبي- تنفسي، كلاپس قلبي- عروقي، ادم ريوي و تشنج.
جهت درمان، بيمار بايد از نظر تنفسي حمايت شده و از آنتاگونيست اپيوئيدها (نالوكسون) جهت برگرداندن اثرات تضعيف تنفسي ناشي از دارو استفاده نمود، (به دليل طولاني بودن اثرات كدئين و كوتاه اثر بودن نالوكسون، دارو بايد به صورت تكراري استفاده گردد). در صورت هوشياري بيمار و گذشت كمتر از 2 ساعت از مصرف خور اكي دارو مي‌توان با احتياط از شستشوي معده استفاده نمود. به منظور افزايش دفع دارو مي‌توان از ذغال فعال استفاده كرد.
طي درمان‌هاي حمايتي و علامتي (شامل برقراري تنفس و تنظيم مايعات و الكتروليت‌ها) بيمار بايد از نظر پارامترهاي آزمايشگاهي، علائم حياتي و شرايط نورولوژيك تحت پايش قرار گيرد.
مکانیزم اثر
اعصاب مركزي: گيجي، سرخوشي، سبكي سر، خواب‌آلودگي، تيرگي حواس.
قلبي- عروقي: براديكاردي، گرگرفتگي، افت فشار خون.
دستگاه گوارش: يبوست، خشكي دهان، ايلئوس، تهوع و استفراغ.
ادراري- تناسلي: احتباس ادرار.
تنفسي: دپرسيون تنفسي.
پوست: تعريق، خارش.
ساير عوارض: وابستگي فيزيكي.
مسموميت و درمان
مصرف بيش از حد دارو باعث دپرسيون CNS، دپرسيون تنفسي و ميوز (مردمك سوزني) مي‌شود. ساير اثرات ناشي از مسموميت عبارت اند از : افت فشار خون، براديكاردي، هايپوترمي، شوك، آپنه، ايست قلبي- تنفسي، كلاپس قلبي- عروقي، ادم ريوي و تشنج.
جهت درمان، بيمار بايد از نظر تنفسي حمايت شده و از آنتاگونيست اپيوئيدها (نالوكسون) جهت برگرداندن اثرات تضعيف تنفسي ناشي از دارو استفاده نمود، (به دليل طولاني بودن اثرات كدئين و كوتاه اثر بودن نالوكسون، دارو بايد به صورت تكراري استفاده گردد). در صورت هوشياري بيمار و گذشت كمتر از 2 ساعت از مصرف خور اكي دارو مي‌توان با احتياط از شستشوي معده استفاده نمود. به منظور افزايش دفع دارو مي‌توان از ذغال فعال استفاده كرد.
طي درمان‌هاي حمايتي و علامتي (شامل برقراري تنفس و تنظيم مايعات و الكتروليت‌ها) بيمار بايد از نظر پارامترهاي آزمايشگاهي، علائم حياتي و شرايط نورولوژيك تحت پايش قرار گيرد.
فارماكوكینتیك
موارد منع مصرف: سابقه حساسيت به دارو يا اجزاء فرمولاسيون.
موارد احتياط: سالمندان، نارسايي كبد، نارسايي كليه، جراحات مغزي، افزايش فشار داخل جمجمه، افزايش فشار CSF، هايپوتيروئيدي، بيماري آديسون، الكليسم حاد، دپرسيون سيستم اعصاب مركزي، آسم، COPD، دپرسيون تنفسي و شوك.
سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك اپيوئيد
طبقه‌بندي درماني: ضد درد، ضد سرفه.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C
ملاحظات اختصاصي
1- كدئين نسبت به مورفين از پتانسيل سوء مصرف كمتري برخوردار است.
2- بيماراني كه نسبت به كدئين وابستگي فيزيكي پيدا كرده‌اند، در صورت استفاده از آنتاگونيست‌هاي اپيوئيدي دچار علائم قطع ناشي از دارو مي‌شوند.
3- مصرف دارو به دليل به تأخير انداختن تخليه معده و افزايش فشار سيستم صفراوي ممكن است باعث اختلال در تصويربرداري كبدي- صفراوي شود.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- كدئين ممكن است باعث خواب‌آلودگي، گيجي، تاري ديد شود.
2- دارو بايد قبل از بروز درد شديد مصرف گردد.
3- عوارض گوارشي دارو در صورت مصرف آن با شير كاهش مي‌يابد.
مصرف در سالمندان
در سالمندان به دليل حساسيت بيشتر نسبت به اثرات درمان و عوارض ناخواسته دارويي، كاهش دوز دارو توصيه مي‌گردد.
مصرف در كودكان
كليه فرآورده‌هاي حاوي كدئين در كودكان ممكن است خطرناك باشد.
مصرف در شيردهي
دارو در شير ترشح مي شود. منافع و مضرات مصرف دارو در شيردهي بايد بررسي شود.
