نام ژنریک: Piroxicam
اشكال دارويي:
Injection: 20 mg/ml
Capsule: 10mg
Suppository : 20mg
Gel : 0.5%
موارد و مقدار مصرف:
الف) آرتريت روماتوئيد و استئوآرتريت.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 20 ميلي گرم يك بار در روز مصرف مي شود. در صورت نياز، مي توان دارو را در مقادير منقسم مصرف كرد.
ب) آرتريت روماتوئيد جوانان.
كودكان با وزن 55-46 كيلوگرم: روزانه mg 15 خوراكي.
كودكان با وزن 31 كيلوگرم : روزانه mg 10 خوراكي.
كودكان با وزن 30-15 كيلوگرم: روزانه mg 5 خوراكي.
مكانيسم اثر
اثر ضد درد و ضد تب: مكانيسم دقيق اثر دارو مشخص نيست، ولي به نظر مي رسد پيروكسيكام ساخت پروستاگلاندينها را مهار مي كند.
موارد منع مصرف
مصرف همزمان با داروهاي ضد انعقاد و داروهاي ترومبوليتيك (مشتقات كومارين، هپارين، استرپتوكيناز يا اوروكيناز) ممكن است موجب تشديد اثرات ضد انعقاد خون اين داروها شود.
مصرف همزمان با داروهايي كه تجمع پلاكتي را مهار مي كنند، مانند كاربني سيلين تزريقي، دي پيريدامول، پيپراسيلين، والپروئيك اسيد، آسپيرين، ساليسيلاتها يا داروهاي ديگر ضد التهاب، ممكن است موجب بروز مشكلات خونريزي دهنده شود.
مصرف همزمان با ساليسيلاتها، داروهاي ضد التهاب، فرآورده‌هاي حاوي الكل، كورتيكوتروپين يا استروئيدها ممكن است موجب افزايش عوارض جانبي گوارشي، از جمله زخم گوارشي و خونريزي، شود.
آسپيرين ممكن است فراهمي زيستي پيروكسيكام را كاهش دهد.
از آنجايي كه پروستاگلاندينها بر متابوليسم گلوكز اثر مي گذارند، مصرف همزمان پيروكسيكام يا انسولين يا داروهاي خوراكي كاهنده قند خون ممكن است موجب تشديد اثرات كاهنده قند خون اين داروها شود.
پيروكسيكام ممكن است داروهايي را كه پيوند زيادي به پروتئين دارند، از محلهاي پيوند خود جا به جا سازد.
مصرف همزمان با مشتقات كومارين، فني توئين، وراپاميل يا نيفيديپين، ممكن است سبب مسموميت شود.
در صورت مصرف همزمان با تركيبات طلا، داروهاي ديگر ضد التهاب يا استامينوفن، ممكن است احتمال بروز مسمومت كليوي افزايش يابد.
پيروكسيكام ممكن است كليرانس كليوي متوتركسات و ليتيم را كاهش دهد.
پيروكسيكام ممكن است اثر بخشي داروهاي كاهنده فشار خون و مدر را كاهش دهد.
مصرف همزمان با داروهاي مدر ممكن است خطر بروز مسموميت كليوي را افزايش دهد.
مصرف همزمان با فرآورده هاي جينكوبيلوبا (مثل Ginko TD و Gincosan) ممكن است خطر خونريزي را افزايش دهد.
تداخل دارویی
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اثرات فيزيولوژيك اين دارو ممكن است زمان خونروي را طولاني كند (اين اثر ممكن است تا دو هفته بعد از قطع مصرف دارو ادامه يابد)، غلظت سرمي ازت اوره خون (BUN)، كراتينين و پتاسيم يا زمان پروترومبين ممكن است با مصرف اين دارو افزايش يابد. همچنين، اين دارو ممكن است غلظت سرمي گلوكز (در بيماران ديابتي)، هموگلوبين و هماتوكريت را كاهش دهد و نتايج آزمون عملكرد كبدي (غلظت آلكالين فسفاتاز، لاكتيك دهيدروژناز يا ترانس آميناز) را افزايش دهد.
اين دارو ممكن است شمارش WBC، گرانولوسيت‌ها و پلاكت‌ها را كاهش دهد.
مکانیزم اثر
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اثرات فيزيولوژيك اين دارو ممكن است زمان خونروي را طولاني كند (اين اثر ممكن است تا دو هفته بعد از قطع مصرف دارو ادامه يابد)، غلظت سرمي ازت اوره خون (BUN)، كراتينين و پتاسيم يا زمان پروترومبين ممكن است با مصرف اين دارو افزايش يابد. همچنين، اين دارو ممكن است غلظت سرمي گلوكز (در بيماران ديابتي)، هموگلوبين و هماتوكريت را كاهش دهد و نتايج آزمون عملكرد كبدي (غلظت آلكالين فسفاتاز، لاكتيك دهيدروژناز يا ترانس آميناز) را افزايش دهد.
اين دارو ممكن است شمارش WBC، گرانولوسيت‌ها و پلاكت‌ها را كاهش دهد.
فارماكوكینتیك
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده به دارو، بيماراني كه در آنها مصرف آسپيرين يا داروهاي ديگر ضد التهاب غير استروئيدي موجب بروز نشانه‌هاي آسم، كهير يا رينيت مي شود، درد حين جراحي CABG.
موارد احتياط:
الف) سابقه زخم گوارشي ، آنژيوادم يا بيماري قلبي (ممكن است اين موارد را تشديد كند)، كاهش كار كليه (ممكن است موجب كاهش بيشتر كار كليه شود).
ب) بيماران مبتلا به نشانه‌هاي شناخته شده سه گانه حساسيت مفرط به آسپيرين، رينيت/پوليپ بيني و آسم، در صورت مصرف اين دارو در معرض خطر بروز اسپاسم نايژه‌اي قرار مي گيرند.
پ) داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي ممكن است موجب نهفته ماندن علائم و نشانه‌هاي عفونت حاد (تب، درد عضلاني، اريتم) شوند. وضعيت بيماراني كه در معرض خطر زياد قرار دارند (مانند بيماران ديابتي) بايد به دقت ارزيابي شود.
ت) در شيردهي ، افراد سالمند، افراد مبتلا به هايپرتانسيون و شرايط مستعد كننده به احتباس مايعات، بايد با احتياط مصرف شود.
سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: ضد التهاب غير استروئيدي.
طبقه‌بندي درماني: ضد درد غير مخدر، ضد تب، ضد التهاب.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C (در سه ماه آخر بارداري، رده D)
ملاحظات اختصاصي
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامي داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي، رعايت موارد زير نيز توصيه مي شود:
اين دارو معمولاً به صورت مقدار واحد تجويز مي شود.
عوارض جانبي پوستي ناشي از پيروكسيكام شايع تر از داروهاي ديگر ضد التهاب غير استروئيدي است. واكنشهاي ناشي از حساسيت به نور شايع ترين عوارض جانبي هستند.
اثر بخشي پيروكسيكام معمولاً تا دو هفته بعد از شروع درمان بروز نمي كند. ميزان پاسخ به دارو بايد از طريق بررسي كاهش نشانه‌هاي بيماري ارزيابي شود.
نكات قابل توصيه به بيمار
قبل از مصرف داروهاي بدون نسخه با پزشك مشورت كنيد.
تا مشخص شدن اثرات CNS اين دارو ، از انجام فعاليتهاي خطرناكي كه نياز به هوشياري دارند، خودداري كنيد. براي جلوگيري از بروز آسيب ديدگي ، اقدامات احتياطي را به عمل آوريد.
در صورت بروز علائم و نشانه‌هاي عوارض جانبي، فوراً به پزشك مراجعه كنيد.
دارو را طبق دستور پزشك مصرف كنيد.
دارو را بعد غذا استفاده كنيد.
از مصرف الكل و آسپيرين پرهيز كنيد.
مصرف در سالمندان
بيماران بزرگتر از 60 سال نسبت به عوارض جانبي پيروكسيكام حساس تر هستند و براي ايشان بايد با احتياط تجويز شود.
به دليل اثر پيروكسيكام بر پروستاگلاندينهاي كليوي، اين دارو ممكن است موجب احتباس مايعات و بروز ادم شود. اين اثر ممكن است در بيماران سالخورده و بيماران مبتلا به نارسايي احتقاني قلب قابل توجه باشد .
مصرف در كودكان: بي ضرري مصرف طولاني مدت اين دارو در كودكان ثابت نشده است.
مصرف در شيردهي: از آنجا كه پيروكسيكام تا حدود يك درصد غلظت سرمي مادر در شير ترشح مي شود، شيردهي در دوران مصرف اين دارو توصيه نمي‌شود.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: سردرد ، خواب آلودگي، كسالت، سرگيجه.
قلبي ـ عروقي: ادم محيطي.
پوست: خارش، بثورات پوستي، كهير، حساسيت به نور.
چشم، گوش: وزوز گوش ، اختلالات شنوايي.
دستگاه گوارش: ناراحتي اپي گاستر، تهوع، استفراغ، خونريزي شديد، اسهال، يبوست، بي اشتهايي، نفخ، سوء هاضمه، خونريزي پنهان، زخم گوارشي، زخم دهاني.
ادراري ـ تناسلي: مسموميت کليوي.
خون: طولاني شدن زمان خونروي، كم خوني آپلاستيك، آگرانولوسيتوز، ائوزينوفيلي، لكوپني، ترومبوسيتوپني.
ساير عوارض: افزايش آنزيم هاي كبدي، مسموميت كبدي.
مسموميت و درمان
درمان: محتويات معده بايد بلافاصله از طريق ايجاد استفراغ با شربت ايپكا يا شستشوي معده تخليه شود. ذغال فعال بايد از طريق لوله بيني ـ معدي (NG-Tube)) تجويز گردد. اقدامات حمايتي و علامتي (حمايت تنفسي و تصحيح عدم تعادل مايعات و الكتروليتها) به عمل آيند و معيارهاي آزمايشگاهي و علائم حياتي بيمار به دقت پيگيري شوند.
