نام ژنریک:  Desipramine Hcl

شکل دارویی:

Tablet: 25mg

موارد و مقدار مصرف:

• افسردگي

بزرگسالان: روزانه mg 200-100 خوراكي در دوزهاي منقسم مصرف مي‌شود و حداكثر تا دوز mg 300 افزايش مي‌يابد. مي‌توان كل دوز روزانه را هر شب تجويز نمود.

سالمندان و نوجوانان: روزانه mg 100-25 خوراكي كه به تدريج تا حداكثر دوز mg 100 (حداكثر دوز mg 150 در حالات بسيار شديد) افزايش مي‌يابد.

• مكانيسم اثر

اثر ضد افسردگي: اين دارو با مهار برداشت مجدد نور اپي‌نفرين و سروتونين در انتهاهاي عصبي CNS (نورون‌هاي پيش سيناپسي )، باعث افزايش غلظت اين ناقل‌ها در شكاف‌هاي سيناپسي مي‌شود. دزي پرامين، برداشت نور اپي‌نفرين را بيش از سروتونين مهار مي‌كند. اثرات آرام بخشي، آنتي كولينرژيك و كاهنده فشار خون اين دارو كمتر از پيش داروي آن (ايمي پرامين) مي‌باشد.

موارد منع مصرف:

تداخل دارويي

1- دارو-دارو : مصرف همزمان دزي پرامين با داروهاي ضد آريتمي، پيموزايد، و هورمون‌هاي تيروئيد، ممكن است خطر آريتمي‌هاي قلبي و ناهنجاري‌هاي هدايتي قلب را افزايش دهد.

- باربيتوراتها ممكن است متابوليسم دزي پرامين را افزايش و اثر آن را كاهش دهند.

- بتابلوكرها، سايمتيدين، ضدبارداري‌هاي هورموني، و متيل فنيدات ممكن است متابوليسم دزي پرامين را مهار نموده و سطح آن را افزايش دهند.

- مصرف همزمان دزي پرامين با كلونيدين، كنترل فشار خون را مختل نموده و خطر افزايش فشار خون وخيم را افزايش مي‌دهد.

- داروهايي كه با واسطه CYP2D6 متابوليزه مي‌شوند، مثل ديگر ضد افسردگي‌ها، كاربامازپين، فنوتيازين‌ها و ضد آريتمي‌هاي كلاس 1C (مثل فلكائينيد و پروپافنون )، ممكن است سطح سرمي دزي پرامين را افزايش دهند.

- فلوكستين، فلووكسامين، پاروكستين و سرترالين ممكن است سطح دزي پرامين را افزايش دهند.

- مهاركننده‌هاي MAO ممكن است در مصرف همزمان با دزي پرامين ، باعث تحريك شديد CNS، هايپرپيركسي و تشنج شوند. از مصرف همزمان خودداري شود.

- كينولون‌ها (مثل سيپروفلوكساسين) ممكن است ريسك آريتمي‌هاي خطرناك را افزايش دهند.

- مصرف همزمان دزي پرامين با وارفارين ممكن است PT و INR و ريسك خونريزي را افزايش دهد.

2- دارو- گياه: مصرف همزمان دزي پرامين با روغن گل مغربي (evening primrose oil) ممكن است باعث تشنج شود.

3- دارو- شيوه زندگي: مصرف سيگار با كاهش سطح دزي پرامين، اثر آن را كاهش مي‌دهد.

قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، خطر حساسيت به نور را به همراه دارد.

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي

- ممكن است سطح گلوكز خون را افزايش يا كاهش دهد.

- ممكن است سطح تست‌هاي عملكرد كبدي را افزايش و شمارش WBC را كاهش دهد.

تداخل دارویی:

• عوارض جانبي

اعصاب مركزي: بي‌قراري ، اضطراب، گيجي، گيجي، تحريك پذيري، سردرد، عصبانيت، احساس ناراحتي، لرزش، ضعف، تغييرات EEG، واكنشهاي اكستراپيراميدال، تشنج.

قلبي- عروقي: افت فشار خون وضعيتي ، تاكيكاردي، تغييرات ECG، افزايش فشار خون.

دستگاه گوارش: بي‌اشتهايي، يبوست، خشكي دهان، تهوع، ايلئوس فلجي، استفراغ.

چشم: تاري ديد، ميدرياز.

گوش: وزوز گوش.

ادراري- تناسلي: احتباس ادراري.

متابوليك: هايپرگليسمي، هايپوگليسمي.

پوست: عرق سرد، حساسيت به نور، راش، كهير.

ساير عوارض: واكنشهاي ازدياد حساسيت.

پس از قطع ناگهاني درمان طولاني‌مدت: سردرد، ناخوشي، تهوع.

مسموميت و درمان :

علائم- 12 ساعت اول مسموميت حاد ، فاز تحريكي است كه با فعاليت بيش از حد آنتي كولينرژيكي (بي قراري، تحريك، گيجي، توهم، علائم پاركينسوني، هايپرترمي، تشنج، احتباس ادراري، خشكي غشاهاي مخاطي، گشادي مردمك‌ها، يبوست و ايلئوس) همراه است و با فاز مهاري CNS شامل هايپوترمي ، كاهش يا حذف رفلكس‌ها، خواب آلودگي، افت فشار خون، سيانوز، و نامنظم شدن ضربان قلب (تاكيكاردي، اختلالات هدايتي و اثرات شبه كينيدين روي ECG) دنبال مي‌شود.

شدت مسموميت با پهن شدن كمپلكس QRS مشخص مي‌شود كه معمولاً نشان دهنده سطح سرمي بيش از ng/ml 1000 است. عموماً سطح سرمي كمك كننده نيست. به دنبال افت فشار، افت ونتيلاسيون و تشنج ممكن است اسيدوز متابوليك بروز نمايد.

درمان: درمان علامتي و حمايتي است؛ حفظ راه هوايي، تنظيم دماي بدن و حفظ تعادل آب و الكتروليت‌ها بسيار مهم است. القاي استفراغ ممنوع است. مي‌توان اقدام به شستشوي معده و تجويز ذغال فعال نمود. دياليز اثر كمي دارد. بدون توجه به مقدار مصرف شده، بيمار از هر لحاظ بايد پايش شود.

فيزوستيگمين ممكن است با احتياط براي تصحيح اختلالات قلبي عروقي يا كوما به كار رود ، هرچند كه تجويز بسيار سريع آن مي‌تواند منجر به تشنج شود. تشنج را با ديازپام يا فني‌توئين تزريقي، آريتمي را با فني توئين يا ليدوكائين تزريقي و اسيدوز را با بيكربنات سديم بايد درمان نمود. همچنين آريتمي‌ها و افت فشار خون را مي‌توان با بيكربنات سديم، مايعات يا وازوپرسورها درمان نمود. باربيتورات‌ها را نبايد تجويز نمود، زيرا اين داروها ممكن است اثرات تضعيف تنفسي و عصبي را تشديد نمايند.

مکانیزم اثر:

• عوارض جانبي

اعصاب مركزي: بي‌قراري ، اضطراب، گيجي، گيجي، تحريك پذيري، سردرد، عصبانيت، احساس ناراحتي، لرزش، ضعف، تغييرات EEG، واكنشهاي اكستراپيراميدال، تشنج.

قلبي- عروقي: افت فشار خون وضعيتي ، تاكيكاردي، تغييرات ECG، افزايش فشار خون.

دستگاه گوارش: بي‌اشتهايي، يبوست، خشكي دهان، تهوع، ايلئوس فلجي، استفراغ.

چشم: تاري ديد، ميدرياز.

گوش: وزوز گوش.

ادراري- تناسلي: احتباس ادراري.

متابوليك: هايپرگليسمي، هايپوگليسمي.

پوست: عرق سرد، حساسيت به نور، راش، كهير.

ساير عوارض: واكنشهاي ازدياد حساسيت.

پس از قطع ناگهاني درمان طولاني‌مدت: سردرد، ناخوشي، تهوع.

مسموميت و درمان :

علائم- 12 ساعت اول مسموميت حاد ، فاز تحريكي است كه با فعاليت بيش از حد آنتي كولينرژيكي (بي قراري، تحريك، گيجي، توهم، علائم پاركينسوني، هايپرترمي، تشنج، احتباس ادراري، خشكي غشاهاي مخاطي، گشادي مردمك‌ها، يبوست و ايلئوس) همراه است و با فاز مهاري CNS شامل هايپوترمي ، كاهش يا حذف رفلكس‌ها، خواب آلودگي، افت فشار خون، سيانوز، و نامنظم شدن ضربان قلب (تاكيكاردي، اختلالات هدايتي و اثرات شبه كينيدين روي ECG) دنبال مي‌شود.

شدت مسموميت با پهن شدن كمپلكس QRS مشخص مي‌شود كه معمولاً نشان دهنده سطح سرمي بيش از ng/ml 1000 است. عموماً سطح سرمي كمك كننده نيست. به دنبال افت فشار، افت ونتيلاسيون و تشنج ممكن است اسيدوز متابوليك بروز نمايد.

درمان: درمان علامتي و حمايتي است؛ حفظ راه هوايي، تنظيم دماي بدن و حفظ تعادل آب و الكتروليت‌ها بسيار مهم است. القاي استفراغ ممنوع است. مي‌توان اقدام به شستشوي معده و تجويز ذغال فعال نمود. دياليز اثر كمي دارد. بدون توجه به مقدار مصرف شده، بيمار از هر لحاظ بايد پايش شود.

فيزوستيگمين ممكن است با احتياط براي تصحيح اختلالات قلبي عروقي يا كوما به كار رود ، هرچند كه تجويز بسيار سريع آن مي‌تواند منجر به تشنج شود. تشنج را با ديازپام يا فني‌توئين تزريقي، آريتمي را با فني توئين يا ليدوكائين تزريقي و اسيدوز را با بيكربنات سديم بايد درمان نمود. همچنين آريتمي‌ها و افت فشار خون را مي‌توان با بيكربنات سديم، مايعات يا وازوپرسورها درمان نمود. باربيتورات‌ها را نبايد تجويز نمود، زيرا اين داروها ممكن است اثرات تضعيف تنفسي و عصبي را تشديد نمايند.

فارماكوكینتیك:

موارد منع مصرف و احتياط

موارد منع مصرف: حساسيت به دارو ، كساني كه طي 14 روز اخير يكي از داروهاي مهاركننده MAO را دريافت كرده‌اند ، بيماراني كه در فاز حاد بهبودي MI هستند. واكنش حساسيت متقاطع ممكن است بين سه‌ حلقه‌ اي‌ هاي دي بنزازپيني رخ دهد.

موارد احتياط: بيماراني كه هورمون‌هاي تيروئيدي دريافت مي‌كنند ، سابقه تشنج، احتباس ادراري، بيماري تيروئيدي يا قلبي- عروقي، گلوكوم، بيماران افسرده با افكار خودكشي. براي اين بيماران در هر بار ويزيت بايد مقادير كمي تجويز شود.

سایر اطلاعات:

طبقه‌بندي فارماكولوژيك: ضدافسردگي سه حلقه‌اي دي بنزازپين.

طبقه‌بندي درماني: ضد افسردگي.

طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C

ملاحظات اختصاصي :

هشدار: دارو بايد با حداقل تعداد براي بيمار تجويز شود ، زيرا ممكن است به قصد خودكشي مورد استفاده قرار گيرد.

1- پيش از تجويز دزي پرامين، بايد فشار خون در حالت‌هاي ايستاده و نشسته اندازه‌گيري شود تا افت فشار خون وضعيتي، در صورت وجود، آشكار شود.

2- در طول هفته‌هاي اول درمان، نسبت به اثر آرام بخشي اين دارو تحمل ايجاد مي‌شود.

3- علائم عدم تحمل دارو عبارتند از: گيجي، سرگيجه و افت فشار خون وضعيتي. در اين صورت دوز دارو بايد كاهش يابد.

4- اين دارو نبايد بطور ناگهاني قطع شود. قطع مصرف آن بايد تدريجي و طي 3 تا 6 هفته صورت گيرد.

5- اين دارو بايد حداقل 48 ساعت پيش از اعمال جراحي، به طور موقت قطع شود.

6- اين دارو ممكن است باعث القاي هايپومانيا در بيماران مبتلا به اختلال دوقطبي شود.

نكات قابل توصيه به بيمار :

1- دارو بايد شب‌ها موقع خواب مصرف شود تا خواب آلودگي هنگام روز به حداقل برسد.

2- اثرات كامل دارو ممكن است تا 4 هفته يا بيشتر پس از شروع درمان ظاهر نشود.

3- براي جلوگيري از سرگيجه و افت فشار وضعيتي، تا 30 دقيقه پس از مصرف دوز دارو، بايد دراز كشيده و از تغيير وضعيت ناگهاني بخصوص هنگام برخاستن از حالت نشسته بايد خودداري نمود.

4- بيمار بايد اثرات غير معمول يا ناخوشايند مثل گيجي، اختلالات حركتي، ضربان سريع قلب، سرگيجه، غش، و اختلال در ادرار كردن را به اطلاع پزشك خود برساند.

5- استفاده از آدامس‌هاي بدون قند و آب نبات يا يخ مي‌تواند به رفع خشكي دهان كمك كند.

6- حفظ مرتب بهداشت دهان و دندان براي جلوگيري از پوسيدگي دندان‌ها بسيار اهميت دارد.

مصرف در سالمندان: سالمندان به عوارض قلبي عروقي و آنتي كولينرژيك دارو حساس ترند.

مصرف در كودكان: مصرف دزي پرامين در كودكان زير 12 سال توصيه نمي‌شود. مرگ ناگهاني در كودكان مصرف كننده گزارش شده است.

مصرف در شيردهي: دارو با غلظتهاي معادل غلظت سرمي مادر، در شير ظاهر مي‌شود. مزايا و مضرات مصرف دارو بايد سنجيده شود.