تعریف:

 آفازی اختلال تکلم و از دست دادن آن بعد از به دست آوردن آن  است تکلم یکی از اعمال پیچیدة مغزی می باشد که منطقة وسیعی در مغز این عمل پیچیده را انجام می دهند. در 95 درصد موارد مرکز تکلم در نیمکره چپ مغز واقع شده است. اگر در سنین قبل از دبستان منطقة تکلم آسیب ببیند, مرکز تکلم از نیمکرة چپ به نیمکرة راست منتقل می شود.

انواع اختلالات تکلم عبارتند از:

1. زبان پریشی یا آفازی که ناشی از آسیبهای اکتسابی مراکز تکلم در مغز است.

2. اختلال در شکل گرفتن صوت یا دیس آرتری که بر اثر ضعف عضلات زبان و حلق به وجود می آید.

3. اختلالات در تولید صوت یا آفونی که ناشی از آسیب های حنجره و تارهای صوتی است.

لکنت زبان یکی از شایعترین اختلالات تکلم در انسان می باشد که در آن شخص در موقع صحبت کردن, حروف تشکیل دهندة یک کلمه یا یک جمله را به صورت تکراری کردن, طولانی نمودن, و مکث نابجا بیان می کند. در غالب موارد با افزایش سن لکنت زبان بهبود پیدا می کند و اکثرا تا سن بلوغ لکنت زبان برطرف می گردد

علل و عوامل خطرساز

 اختلالات تکلم در اثر ضایعات مراکز تکلمی واقع در نیمکره های مغزی یا هسته های خاکستری قاعدة مغز, اختلالات مخچه ای و بیماریهای درگیرکننده عضلات زبان و حلق و حنجره به وجود می آیند. علل عمدة اختلالات تکلم عبارتند از:

1. بیماریهای عروقی مغز

2. ضربه های مغزی

3. زوال عقل

4. بیماری پارکینسون

5. تومرهای مغزی

6. عفونتهای مغزی

7. بیماریهای مخچه ای

8. بیماری ام اس

9. نرسیدن اکسیژن به مغز

هیجان و استرس موجب تشدید لکنت زبان می شوند. لکنت زبان و تأخیر در تکلم زمینة ارثی دارد. در بعضی خانواده ها تکلم در زمان مقرر شروع نمی شود. محل ضایعه در مغز و نوع اختلال تکلم در تعیین پیش آگهی اختلال تکلم نقش دارند.

علائم و نشانه ها:

 بیمار آفازیک کلام خود را بطور نادرست ادا کرده و با کلام دیگران را کاملا درک نمیکند . از طرف دیگر دیس آرتیک در هجای الفاظ و لغات دچار اشکال است لیکن از نظر دستوری و انتخاب لغات و واژه های مناسب ایرادی ندارد.  

درمان بیماری:

عوامل بهبودی در اختلالات تکلم عبارتند از:

• سن بیمار: هرچه سن بیمار کمتر باشد شانس بهبود زیادتر است
•  وسعت ضایعه: هرچه ضایعه محدودتر و کوچکتر باشد شانس بهبود بیشتر است.
•  بیمایهای زمینه ای: برخی از کودکان در دوران فراگیری گفتار, به ناروانی های طبیعی مبتلا می شوند که در صورت برخورد مناسب از سوی والدین و اطرافیان, این ناروانیهای طبیعی خود به خود بر طرف می شوند. - ناروانی های طبیعی دوران کودکی بیشتر بین سنین 6-2 سالگی اتفاق می افتد و علایم آن عبارتند از: تکرار کلمات یا بخشهایی از کلمات, مکث کردن بین بیان کلمات, مِن مِن کردن در حین گفتار و در موارد نادر کشیده گفتن کلمات. - بهترین نوع واکنش به ناروانی های طبیعی گفتار کودکان, بی توجهی آگاهانه از سوی والدین است, به نحوی که کودک متوجه ناروانی های گفتارش نشود. - دادن تذکرات اصلاحی نظیر: آرام صحبت کن, فکر کن بعد حرف بزن, عجله نکن, و غیره باعث آگاه شدن کودک از وجود مشکل شده باعث اضطراب و نگرانی کودک می شود و ناروانی های وی را تشدید می کند. - در صورت بروز واکنش های مناسب از سوی والدین و اطرافیان, ناروانی های گفتار کودک بعد از گذشت 6-2 ماه بدون نیاز به درمان خاصی برطرف می شود.

در صورت بروز ناروانی در گفتار کودک, در اولین فرصت با یک آسیب شناس گفتار و زبان مشورت نمایید. - وجه تمایز ناروانی های طبیعی و غیرطبیعی در نوع ویژگیهایی است که فرد مبتلا به آن از خود نشان می دهد. مهمترین تفاوت بین ناروانی طبیعی و غیر طبیعی, تکرار زیاد صداهای کلمات به ویژه صداهای اول کلمات, کشیده گویی, قفل شدن کلام, و انقباضهای عضلانی و حرکات اضافه در بدن فرد مبتلا می باشد. - لکنت یکی از انواع ناروانی های غیر طبیعی گفتاری است که فرد مبتلا به آن در حین گفتار دچار گیرهای شدید, تکرارهای فراوان, مکث های طولانی, کشیده گویی و حرکات اضافه می شود که وی را از صحبت کردن منصرف می کند.

پیشگیری:

ندارد.