تعریف
به انگلیسی: (allergy) واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل گوناگون است. کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای دستگاه ایمنی بسیار حساس هستند که نسبت به مواد ظاهراً بی ضرر موجود در محل زندگیشان، واکنشی بیش از حد معمول نشان می‌دهند.
برای مثال گرده گیاهان، می‌تواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده‌است. حساسیت یک مشکل بسیار شایع است و تقریباً از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از آن مبتلا هستند.
علل و عوامل خطرساز
تمام افراد به آلرژی مبتلا نیستند. اکثر حسّاسیت‌ها، ارثی هستند و از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند. اشخاص می‌توانند توانایی ابتلا به آلرژی را نیز ارث ببرند و در عین حال به هیچ ماده خاصی حساس نباشند و فقط نقش انتقال دهنده را بازی کنند. هنگامی که یکی از والدین به نوعی از حساسیت مبتلا باشد، شانس ابتلای فرزند او ۵۰٪ و اگر هردو آنها آلژیک باشند، این مقدار به ۷۵٪ می‌رسد.
علائم و نشانه ها
- نشانه‌های آلرژی را می‌توان به سه دسته خفیف، متوسط و حاد تقسیم نمود.
- واکنش خفیف، شامل نشانه‌هایی است که یک ناحیه از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند التهاب ، خارش و آبریزش از چشم. علایم خفیف به بخش‌های دیگر بدن منتقل نمی‌شوند.
- نشانه واکنش متوسط، در بخش‌های مختلف بدن منتشر می‌شوند و خارش چشم ممکن است به خارش گلو و تنگی نفس هم منجر شود.
- عکس العمل حاد که آنافیلاکسی (anaphylaxis) نام دارد، نادر است و یک موقعیت خطرناک و از جمله مواردی است که درمیان فوریت‌های پزشکی قرار دارند. در چنین مواردی، آلرژی در تمام بدن منتشر می‌شود. این حالت ممکن است با مجموعه‌ای از حملات خارش چشم و صورت آغاز شود و در عرض چند دقیقه، به سرعت در تمام بدن پخش شود و علایم جدی‌تری چون درد معده، گرفتگی عضلات، تهوع و اسهال را به دنبال داشته و در عین حال درجه التهاب مجاری تنفسی و گوارشی به حدی برسد که تنفس و بلع بسیار مشکل شود.
- آشفتگی ذهنی و سرگیجه نیز از جمله علایم حساسیت هستند زیرا مشکل آنافیلاکسی باعث کاهش شدید فشار خون نیز می‌شود.
درمان بیماری
اساس درمان آلرژی با کنترل اعصاب، مثبت‌گرا بودن و نداشتن استرس است .
استفاده از ویتامین C تاثیر فوق العاده ای روی آلرژی دارد. شما باید در رژیم غذایی خود از این ویتامین استفاده کنید. این ویتامین به شما کمک می کند تا در برابر حساسیت های محیط مقاوم تر باشید.
عسل یکی دیگر از مواد خوب خانگی است که برای درمان حساسیت به شما کمک زیادی خواهد کرد. سعی کنید عسل را از محلی ها بخرید. از مقدار کم شروع کنید و هر روز مصرف آن را بیشتر کنید. چک کنید ببینید از زمانیکه عسل مصرف می کنید بدن شما نسبت به حساسیت های محیط بهتر شده است یا نه؛ شاید عسل برای برخی از افراد حساسیت زا باشد ، ولی اگر حساسیت نداشتید ، مصرف آن را ادامه دهید. با یک قاشق چایخوری شروع کنید و بعد آن را افزایش دهید.
چای سبز برای درمان بسیاری از آلرژی ها راه بسیار موثری شناخته می شود. چای سبز دارای موادی است که در مقابل بسیاری از عوامل ایجاد کننده آلرژی مانند گرده گیاهان و گلها ، ذرات گرد و غبار و ... ایستادگی می کند. چای سبز را خالص استفاده کنید. به آن شیر یا عسل اضافه نکنید. این مواد عناصر و مواد موثر در چای را از بین می برند. برای شروع یک فنجان در روز بخورید. می توانید بعدا مقدار آن را بیشتر کنید.
پیشگیری
پیشگیری همیشه بهتر از درمان بوده است و این موضوع در مورد آلرژی ها نیز صدق می کند. بهترین کاری که می توانید انجام دهید رعایت نکاتی برای پیشگیری از آن است.
مرطوب نگه داشتن خانه بخصوص در فصل سرمایه ایده خوبی برای کاهش میزان خشکی هواست اما باید مراقب بود تا رطوبت هوا کمتر از 55درصد نگه داشته شود تا جانوران ذره بینی موجود در گردوغبار خانه فرصتی برای رشد پیدا نکنند.
دکور خانه خود را بدون غبار نگه دارید. از آنجا که کتابخانه و قفسه ها نگهداری ظروف، سطح مناسبی برای تجمع گردوغبار و ذرات معلق در آن است، گردگیری منظم و جاروکشی هفتگی کف اتاق ها کمک زیادی به پیشگیری از انتشار مواد حساسیت زا می کند.
انسان در طول 24 ساعت، زمان زیادی را در رختخواب به سر می برد بنابراین توجه به بهداشت تشک، روبالشتی و رختخواب لازم است.
خاک و سطح برگ گیاهان همواره مکان مناسبی برای رشد قارچ هاست بنابراین توصیه می شود در فصل سرما از آب دهی بیش از اندازه گلدان ها خودداری کرده و با تمیز کردن سطح برگ ها با استفاده از دستمالی مرطوب از انتشار قارچ ها پیشگیری کنید. در این فصل بهتر است تعداد گلدان های کمتری را در خانه نگه دارید و از قرار دادن آنها در اتاق خواب نیز پرهیز کنید.
چنانچه پارکینگ با محیط داخل خانه مرتبط است، مراقب گازهای مضر باشید و با جدا کردن این دو فضا از هم اجازه ورود ذرات معلق پارکینگ را به خانه ندهید. حشره کش ها و ظروف نگه داری گازوئیل و دیگر ترکیبات فرار را در محیط خانه نگهداری نکنید.
سیستم گرمایشی مورد استفاده در خانه را تمیز نگه دارید. تعویض فیلتر این قبیل دستگاه ها هر سه ماه یک مرتبه و دور انداختن فیلتر کهنه علاوه بر افزایش قدرت گرمازایی آن، مانع از انتشار گردوغبار در خانه می شود.
حمام و آشپزخانه، مرطوب ترین محیط هایی است که در خانه وجود دارد. تعبیه فن در این دو مکان و روشن نگه داشتن هواکش هنگام استحمام و آشپزی باعث خروج رطوبت از خانه شده و با نگه داشتن میزان رطوبت در اندازه کم، مانع از رشد میکروب ها می شود.
فرش یا قالیچه، مکان مناسبی برای تجمع مواد آلرژی زاست بنابراین چنانچه فرد مستعدی برای ابتلا به حساسیت هستید از این نوع پوشش بخصوص در اتاق خواب کمتر استفاده کنید و یا فواصل لبه فرش و دیوار را که محل تجمع غبار است را به طور مرتب جارو کنید.
هر از گاهی پنجره خانه را باز نگه دارید تا هوای داخل خانه به گردش درآید. اگرچه پنجره ها در فصل سرما به طور دائم بسته نگه داشته می شود و حتی درزهای آن نیز پوشانده می شود اما هوای ساکن، زمینه بروز حساسیت را افزایش می دهد.
حشرات ریز از جمله سوسک در مکان هایی مانند حمام نقش زیادی در آلرژی زایی دارند بنابراین از بین بردن آنها و جاروکشی کف خانه برای جمع آوری بقایای آنها تأثیر زیادی در حفظ سلامت مجاری تنفسی دارد.
تزریق واکسن آنفلوآنزا به کودکان مبتلا به آسم، اجتناب از قرارگیری آنها در هوای سرد و یا بازی در مکان های تاریک و مناسب رشد قارچ ها و مکان های پر درخت و توصیه به نوشیدن مقادیر کافی از آب از دیگر راهکارهایی است که متخصصان برای پیشگیری از آلرژی توصیه می کنند.
