تعریف

آلرژی ، واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل مختلف است. کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای سیستم ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد ظاهرا بی آزار موجود در محل زندگیشان، واکنشی بیش از حد معمول نشان می‌دهند. برای مثال گرده گیاهان، می‌تواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده است. حساسیت یک مشکل بسیار شایع است و تقریبا از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از آن مبتلا هستند.اما آلرژی پوستی چگونه ایجاد می‌شود؟

حساسیت پوستی انواع مختلفی دارد:

1- حساسیت پوستی آلرژیک: فرد در اثر تماس با ماده‌ای که در محیط وجود دارد دچار التهاب می‌شود، مثلاً کسی که به ساعت، حلقه و بدلیجات حساسیت دارد.

 2- حساسیت پوستی تحریکی: در اثر تماس زیاد با ماده حساسیت زا (محرک) به وجود می‌آید. مثلاً کسی که به دنبال تماس مکرر با مواد شوینده نسبت به آن‌ها حساسیت پیدا می‌کند.

 3- حساسیت های شغلی: کسانی که با سیمان و مواد ساختمانی و... در تماس هستند، ممکن است دچار حساسیت پوستی شوند.

 4- حساسیت پوستی خانم‌های خانه دار: که در اثر کار خانه و شست وشو ایجاد می‌شود.

علائم و نشانه ها

علائم حساسیت پوستی شامل: التهاب، خارش و قرمزی پوست و گاهی با عفونت همراه است.از دیگر علائم می‌توان به اگزما، کهیر تماسی و... اشاره کرد.اگزما روی سطوح بیرونی پوست بروز می‌کند و به صورت دانه‌های قرمز آبدار و ترشح دار است.در کهیر، حساسیت نسبت به ماده آلرژی، در طبقات زیرین پوست ایجاد می‌شود

علل و عوامل خطرساز

مواد چربی‌زدا مثل مواد شوینده، اگر به طور مکرر استفاده شوند، باعث ایجاد خشکی، قرمزی، تحریک و ترک پوست می‌شوند. شست وشوهای مکرر، به مرور زمان لایه‌های چربی پوست را برداشته و سطح زیرین پوست را در تماس مستقیم با محیط و عوامل آلرژی‌زا قرار می‌دهد.

حساسیت پوستی در تماس با نور:در واقع این افراد در تماس با برخی مواد وقتی در برابر نور قرار بگیرند، حساسیتشان بروز می‌کند. این نوع حساسیت‌ها بیشتر فصلی است.

حساسیت و رژ لب:وجود سرب در رژ لب، موجب بروز حساسیت‌های پوستی ، تورم، قرمزی، خارش و بروز ضایعات ترشح دار روی لب و همچنین تورم لب‌ها در طولانی مدت می‌شود.

حساسیت و موبایل:عنصر نیکل یا کروم در موبایل، باعث افزایش حساسیت‌های پوستی می‌شود. بیشتر این حساسیت‌ها، در ناحیه انگشتان دیده شده است

حساسیت به کلر:سوزش شدید چشم، قرمزی چشم، تاری دید، سرفه ، عدم تنفس راحت، خارش‌های پوستی، کهیر و پوست خشک همه از عوامل حساسیت به کلر می‌باشد.

حساسیت و وسایل شنا: برخی ضایعات پوستی هستند که توسط وسایل شنا ایجاد می‌شوند. مثلاً حساسیت به عینک شنا یا ماسک غواصی و ... . علایمی که ایجاد می‌کند: قرمزی پوست،‌ خارش و گاهی ضایعات ترشحی همراه با دلمه در محل تماس.

 دیگر عوامل آلرژی‌زا:

۰ چرم و لاستیک

۰ پمادهای آنتی بیوتیک

۰ مواد تمیز کننده

۰ مواد رنگی و نگه دارنده

۰ گیاهان

زمان‌هایی که حساسیت تشدید می‌شود

- حساسیت های پوستی در فصول خشک سال مانند پاییز، زمستان و اوایل بهار شدت پیدا می‌کند.

- تغییر محیط زندگی هم ممکن است باعث تشدید و یا کمتر شدن حساسیت در افراد شود. به طور مثال کسی که از تهران به شمال می‌رود، ممکن است علائم حساسیت در او به دلیل وجود رطوبت شمال برطرف شود، اما با بازگشت به تهران دوباره ظاهر شود.

- بعضی از غذاها مانند شیر گاو، آجیل و تخمه در برخی از افراد باعث بروز و تشدید حساسیت پوستی می‌شود.

- تغییر ناگهانی محیط مثلا ورود ناگهانی از یک فضای سرد به یک فضای گرم و برعکس هم می‌تواند تاثیرگذار باشد.

- نقش استرس و فشارهای عصبی نیز اهمیت دارند. گاه یک خبر ناگوار باعث تشدید علائم و خارش در فرد می‌شود.

- نور آفتاب هم در ضمن اینکه گاهی درمان کننده است، گاهی تشدیدکننده حساسیت محسوب می‌شود.

درمان بیماری

اجتناب از عامل آلرژی ساز

استفاده از پمادها و ژل های ضد خارش (  آنتی هیستامین)

در حالت شدید از قرص ها و قطره های آنتی هیستامین ، می توان استفاده کرد.

 چه موقع بایست به پزشک مراجعه کرد:

وقتی عامل آلرژی ساز معلوم نیست.

وقتی آلرژی در دهان، صورت و مناطق تنفسی و گوارشی باشد.

وقتی  آلرژی با تنگی نفس ، اسهال شدید و یا علائمی مثل تب، تهوع و سرگیجه باشد.

پیشگیری

باید در هنگام کار با مواد شوینده و آب، از دستکش استفاده کنند و از آنجا که ماده لاتکس دستکش هم در برخی افراد باعث حساسیت می‌شود، بهتر است زیر دستکش از یک دستکش نخی استفاده کرد.

نباید دستکش به مدت طولانی به دست بماند، چون گرما و تعریق دست داخل آن ممکن است پوست را مستعد حساسیت به این مواد کند.

اگر حساسیت در تماس با ماده مشخصی ایجاد شود، باید از تماس با آن خودداری کرد.

اگر فقط به دلیل سایش پوست باشد، باید از کرم‌ها و مرطوب کننده‌ها استفاده کرد.

در درمان حساسیت‌های پوستی بدون نظر پزشک اقدام به استفاده از دارو و پماد خاصی نکنید، چون گاهی استفاده از برخی پمادها، به مرور زمان باعث وخامت بیشتر حساسیت می‌شود.

گاهی علائم این حساسیت‌ها با برخی بیماری‌های پوستی یکسان است و سهل انگاری فرد در مراجعه به پزشک ممکن است باعث وخیم شدن بیماری شود.