مطالعات محققان کره جنوبی نشان می دهد که کم خوابی و پرخوابی، احتمال بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
در این مطالعه داوطلبان به دو گروه افرادی که بیش از 9 ساعت و افرادی که کمتر از 5 ساعت می خوابند تقسیم بندی شدند. مطالعه گروه اول نشان می دهد که میزان کلسیم دیواره رگ های خونی این افراد نسبت به افرادی که هفت ساعت می خوابند، بیشتر است و رگ های خونی اصطلاحا سفت (stiff) هستند؛ که هر دو عامل سبب می شود بیشتر در معرض بیماری های قلبی قرار گیرند. همین دو عامل خطر در افرادی که کمتر از پنج ساعت می خوابند نیز دیده شده است.
در این مطالعه آمده است که خواب ناکافی احتمال حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد و با افزایش احتمال چاقی، افسردگی، اختلالات هورمونی و التهاب مرتبط است.
مطالعات قبلی نشان می دهد که خواب مناسب سیستم پاک سازی مغز را تقویت می کند. سیستم پاک سازی مغز که مهمترین وظیفه آن خارج کردن مواد زائد از این بافت حیاتی است، در زمان خواب بیشترین میزان فعالیت را دارد.
بخش اعظم دفع مواد زائد از بدن توسط سیستم لنفاوی انجام می شود. این سیستم، مولکول ها و پاتوژن های معیوب را از بافت ها به جریان خون منتقل می کند تا از طریق خون به مجراهای دیگر بدن برسند و پس از تغییراتی از آن جا خارج شوند؛ اما پاک سازی بافت بسیار حساس مغز توسط سیستم مستقلی انجام می شود که یک سال قبل شناسایی شد. مغز بر خلاف سایر اندام ها از سیستم لنفاوی برای این منظور بهره نمی برد.
سیستم پاک سازی مغز متشکل از نوعی سلول موسوم به گلیال است که عملکرد اصلی آن ثابت کردن نورون ها در محل مقتضی است.
در این سیستم مایع خاصی بین رگ های مغزی و سلول های گلیال جریان دارد که ترکیبات پروتئینی مضر را از بافت مغز جدا می کند.
محققان معتقدند که در هنگام خواب، سلول های گلیال از رگ های مغز جدا می شوند و فضای بیشتری را برای عبور این مایع فراهم می کنند.
پس از خواب کامل، عملکرد سیستم پاکسازی تا 60 درصد افزایش می یابد؛ همچنین خوابیدن تعداد سلول های مغز را افزایش می دهد و سبب می شود که امکان تولید میلین توسط سلول های مغز افرایش یابد. میلین ترکیب نوعی فسفولیپید و پروتئین است که مانند عایق عمل می کند و مانند غلافی در اطراف تمام سلول های عصبی قرار می گیرد.
میلین برای عملکرد صحیح سلول های عصبی ضروری است و کمبود آن منجر به بروز بیماری های خطرناکی مانند ام اس می شود.
میلین کاربردهای مختلفی دارد ولی یکی از مهمترین وظایف آن، تسریع در ارسال پیام های عصبی است. همان طور که گفته شد خواب کافی سبب تولید پروتئین میلین در سلول های عصبی می شود.
در ادامه این تحقیقات آمده است که خواب کافی باعث تقویت حافظه می شود و از برخی اختلالات ژنتیکی جلوگیری می کند، به علاوه احتمال بروز آلزایمر را کاهش می دهد.
منبع:ایرنا