کمک به ترک دخانيات در کلينيک ترک سيگار بيمارستان مسيح دانشوري
ارائه خدمات ترک سيگار به صورت ساماندهي شده از سال 77 با راه‌اندازي اولين کلينيک ترک سيگار آغاز شد و افراد متقاضي، در جلسات مشاوره گروهي اين کلينيک حاضر مي‌شدند. در سال84بود که خط تلفن مشاوره با پزشک در مرکز تحقيقات بيماري‌هاي ريه دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي براي ترک سيگار به کار گرفته شد و 9 ماه پيش تنها مرکز ترک سيگار فعلي تهران که تمام هفته به علاقه‌مندان خدمات ارائه مي‌دهد در بيمارستان مسيح دانشوري راه‌اندازي شد. براي آشنايي بيشتر با اين خدمت بيمارستان مسيح دانشوري گفت‌وگويي با حميدرضا جماعتي، قائم مقام اين بيمارستان انجام داديم.
اين روز‌ها شاهد به راه افتادن سونامي سرطان در کشور هستيم و يکي از اين سرطان‌هاي شايع، سرطان ريه است. علت اين موضوع را چه مي‌دانيد؟
افزايش ريز فاکتورهاي ايجادکننده سرطان با توجه به شرايط فعلي جامعه از دلايل غيرقابل اغماض در افزايش سرطان‌هاست و ازجمله موثر‌ترين ريزفاکتور‌ها در ايجاد سرطان، آلودگي هوا و سيگار است. ناگفته نماند که همين موضوع باعث شده تا حد امکان براي گسترش کلينيک‌هاي ترک اعتياد در کشور تلاش کنيم.
براي پيشگيري از تمايل مردم به سيگار و ترک آن چه راهکارهايي انديشيده‌ايد؟
در اين راستا در بيمارستان مسيح دانشوري، مرکز پيشگيري و کنترل دخانيات را ايجاد کرديم و کلينيک ترک سيگار نيز در اين مرکز فعال است. البته اميدواريم رسانه‌ها بتوانند با تبليغات بيشتر، براي جلوگيري از تمايل مردم به سيگار و همچنين تشويق سيگاري‌ها به ترک اقدام کنند. معتقديم که اگر هرچه سريع‌تر ترک انجام شود، کمک بيشتري به جلوگيري از ايجاد سلول‌هاي سرطاني مي‌کند و براي خدمات‌دهي بيشتر به سيگاري‌هايي که قصد ترک دارند کلينيک‌هاي ما هر روز داير هستند.
به کلينيک‌هاي ترک سيگار اشاره کرديد، آيا اين کلينيک‌ها به تازگي تاسيس شده‌اند؟
خير. اولين کلينيک حدود16سال پيش در تهران ايجاد شد.9 ماه پيش نيز کلينيکي در بيمارستان مسيح دانشوري ايجاد شد که همه روزه آماده پذيرش علاقه‌مندان به ترک سيگار است.
آيا در سطح شهر هم کلينيک داريم؟
در حال حاضر خير. زيرا تعداد افراد علاقه‌مندي که متقاضي همکاري در اين بخش هستند زياد نيست. اميدواريم با آموزش پزشکان در اين زمينه بتوانيم تعداد کلينيک‌ها را در سطح شهر تهران بيشتر کنيم.
چند نفر در روز به اين کلينيک مراجعه مي‌کنند؟
به طور متوسط در هر روز20نفر مراجعه‌کننده داريم که اميدواريم با همکاري رسانه‌ها بيشتر شود. البته با همکاري وزارت بهداشت، در قسمت پيشگيري از دخانيات نيز فعاليت‌هايي داشتيم.
در کلينيک ترک سيگار چه خدماتي را ارائه مي‌دهيد و اين خدمات بر چه اساسي ارائه مي‌شود؟
پرسش‌نامه‌هايي طراحي‌شده که بر اساس آن، مشخصات فرد و اينکه چرا به سمت سيگار رفته مشخص مي‌شود. بعد از اينکه علت تمايل فرد با مشاوره‌هاي روان‌شناسان مشخص شد، مشاوره با پزشک يا مشاوره‌هاي گروهي يا فردي براي مراجعه‌کننده در نظر گرفته مي‌شود. در واقع خدمات بر اساس رفتار و روحيات فرد ارائه مي‌شود.
درمان به چه روشي انجام مي‌گيرد؟
بيشتر درمان‌ها به روش روان‌درماني و رفتاردرماني است. براي درمان‌هاي جايگزين سيگار نيز از آدامس‌ها و برچسب‌هاي نيکوتين‌دار استفاده مي‌شود. استفاده از دارو نيز در برخي مواقع انجام مي‌شود.
داروهاي مصرفي داخلي هستند يا خارجي؟
برخي از دارو‌ها نمونه‌هاي داخلي از محصولات خارجي هستند. برخي از دارو‌ها نيز ترکيباتي هستند که در داخل نبوده و بايد از داروهاي خارجي استفاده شود.
آيا مراقبت‌ها پس از ترک نيز ادامه پيدا مي‌کند؟
بله از آنجا که احتمال برگشت به مصرف وجود دارد، معمولا تا 1 سال مراقبت‌ها ادامه پيدا مي‌کند.
ميزان بازگشت به مصرف چقدر است؟
20تا 30درصد افراد با روش‌هاي کلينيکي يا روش‌هاي فردي، سيگار را ترک مي‌کنند، اما ميزان بازگشت به مصرف حدود50درصد است؛ زيرا براي نگهداري از فردي که ترک کرده بايد ريزفاکتورهاي ابتلا شناسايي و رفع شود. در غير اين صورت امکان بازگشت بسيار زياد است. مشکلات خانوادگي و اقتصادي مي‌تواند ريسکي باشد که فرد دوباره به استفاده از سيگار روي بياورد.
آيا ترک سيگار در بهبود سرطان‌ها تاثير دارد؟
بله قطعا تاثير دارد. تحقيقات نشان داده افرادي که مبتلا به سرطان هستند، اگرسيگار را ترک کنند، مدت و کيفيت ادامه زندگي‌شان بيشتر بوده و اثر داروهاي شيميايي که براي شيمي‌درماني يا راديوتراپي استفاده مي‌کنند بسيار ماندگار‌تر خواهد بود. معتقديم در هر زماني که فرد سيگاري براي ترک اقدام کند، مي‌تواند در جلوگيري از پيشرفت سرطان موثر باشد زيرا با هر نخ سيگار، 4 هزار ماده سمي وارد بدن مي‌شود که تعداد زيادي از آنها عامل ايجادکننده سلول‌هاي سرطاني در بدن هستند و نه تنها در سرطان ريه موثرند، بلکه در سرطان‌هاي مثانه و خون نيز تاثير دارند.
پيام‌تان به سيگاري‌ها چيست؟
مي‌توان هرزمان براي ترک سيگار اقدام کرد. متاسفانه افراد سيگاري به دليل وابستگي شديدي که مصرف نيکوتين ايجاد مي‌کند گمان مي‌کنند ترک اين ماده دخاني امکان‌پذير نيست، اما مشاوره‌ها و درمان گروهي به راحتي مي‌تواند براي ترک به سيگاري‌ها کمک کند.
** کانال تلگرامی سایت پزشکان ایران : https://telegram.me/pezeshkanirani
** کانال تلگرامی طبیب من : https://telegram.me/tabibeman