براساس پژوهشی که در نشریهProceeding of the nationa- academy of sciences به چاپ رسیده، مطالعه درباره نوعی آنتیبادی نادر انسانی راهی را نشان داده که بتوان سلولهای سرطانی را وادار کرد تا یکدیگر را از بین ببرند.
محققان انیستیتوی تحقیقاتی اسکریپس در یافتههای خودیافته اند که تغییر سلولهای سرطانی به سلولهای ایمنی کشنده میتواند راهکار درمانی جدیدی برای درمان لوکمیا و یا حتی سرطانهای دیگر باشد.
پروفسور لرنر، محقق اول پژوهش، این روش را "رویکردی کاملا نوین برای درمان سرطان" توصیف میکند. او میگوید که تیم تحقیقاتی درصدد آنند تا هرچه سریعتر این راه را در انسان نیز آزمایش کنند.
در پژوهشی برای یافتن آنتیبادیهای درمانی (سلولهای دستگاه ایمنی) که به هدف موردنظر متصل شده و گیرندههای دلخواه را فعال میکنند، آزمایشگاه دکتر لرنر در تولید و بررسی تعداد وسیعی از آنتیبادیها پیشگام بوده است.
این تیم در صدد یافتن راهی برای درمان افراد فاقد سلولهای ایمنی خاص و یا برخی فاکتورهای خونی بوده است. آنها تلاش میکردند آنتیبادیهایی بیابند که با فعالسازی گیرندههای فاکتور رشد روی سلولهای نابالغ مغز استخوان، بتوانند این سلولها را به سلولهای خونی بالغ و تکامل یافته تبدیل کنند.
بعضی آنتیبادیهای فعالکننده گیرنده، تاثیرات غیرقابل انتظاری روی سلولهای مغز استخوان داشتهاند؛ بهاینصورت که آنها را به سلولهایی اساسا متفاوت، نظیر سلول عصبی، تبدیل میکردند.
**تبدیل سلولهای سرطانی به سلولهایی غیر سرطانی
محققان با اینکه دلیل این امر را نمیدانستند، حدس زدند که میتوانند از همین روش برای تبدیل سلولهای سرطانی مغز استخوان (سلولهای لوکمیا) به سلولهای غیر سرطانی استفاده کنند.
زمانی که لرنر و همکارانش 20 آنتیبادی فعالکننده گیرنده را که به تازگی کشف کردهبودند، در بیماران مبتلا به لوکمیای میلوئید حاد امتحان میکردند، متوجه شدند که یکی از آنتیبادیها تاثیری غیر معمول بر سلولهای میلوئید لوکمیا داشته است. درصد بالایی از سلولهای لوکمیای میلوئید حاد بر سطح خود گیرنده ترومبوپویتین را بیان میکنند. آنتیبادی مورد نظرفعالکننده قوی و انتخابی این گیرنده بر سطح سلولهای مغز استخوان بود.
هنگامی که این آنتیبادی در معرض سلولهای نابالغ اما سالم مغز استخوان قرار گرفت، سبب شد که این سلولها به سلولهای خونی تولیدکننده پلاکت (مگاکاریوسیت) تبدیل شوند. اما هنگامی که این آنتیبادی در معرض سلولهای میلوئید لوکمیای حاد قرار گرفت، این سلولها به صورت سلولی کاملا متفاوت به نام دندریت، که از سلولهای دخیل در سیستم ایمنی نیز هست، تبدیل شدند. با طولانی شدن زمان مواجهه و نیز تحت دیگر شرایط خاص آزمایشگاهی، این دندریتها به سلولهای توسعهیافتهتری مشابه سلولهای کشندهNatura- killer) NK) تبدیل شدند.
**نقش سلولهای NK در از بین بردن سلولهای سرطانی
سلولهای NK نوعی واکنش سریع را در سیستم ایمنی شکل میدهند. این سلولها میتوانند بدون مواجهه پیشین با ویروسها، باکتریها و نیز سلولهای سرطانی مقابله کنند.
هنگامی که این سلولهای NK به وسیله روش الکترون میکروسکوپی مورد آزمایش قرار گرفتند، بسیاری از آنها در غشای خارجی سلولهای لوکمیای اطراف خود، سلولهایی که قبلتر خویشاوندانشان بودند، ریشه دوانده و آنها را نابود کردند.
در تسبررسیت آزمایشگاهی، میانگینِ سلولهای NK توانستند 15 درصد از جمعیت سلولهای میلوئید لوکمیای حاد را در طول مدت 24 ساعت از بین ببرند.
جالب توجه این است که سلولهای NK فقط میتوانند سلولهای خویشاوند خود را از بین ببرند. سلولهای نامربوط سرطان پستان در حضور تعداد زیادی از سلولهای NK آسیبی ندیدند.
دلیل اینکه چرا سلولهای NK فقط میتوانند بر سلولهای هدف خاص وخویشاوند خود تاثیر بگذارند، هنوز مشخص نیست. گرچه تصور میشود که آنتیبادیهای دیگر بتوانند سلولهای دیگر سرطانی را به سلولهای NK تبدیل کنند.
این روش درمانی چندین مزیت دارد. اول از همه اینکه اگر از آنتیبادی استفاده شود، میتوانند بدون اینکه نیاز به تغییر و یا اصلاحی داشته باشند از لحاظ کلینیکی مفید واقع شوند. دوم اینکه احتمال بروز عوارض جانبی نسبت به درمانهای شیمی درمانی که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرند بسیار کاهش خواهد یافت. این امر به این علت است که آنتیبادیها برای سلولهای هدف بسیار انتخابی عمل میکنند و در نتیجه سلولهای NK نیز برای سلولهای سرطانی مربوطه اختصاصی میشوند. و در آخر، اگر هر سلول سرطانی این امکان را داشته باشد تا به یک سلول NK کشنده تبدیل شود، نه تنها جمعیت سلولهای هدف سرطانی کمتر خواهد شد بلکه این خود باعث میشود که تمام سلولها یکجا از بین بروند.
منبع:سپید
** کانال تلگرامی سایت پزشکان ایران : https://telegram.me/pezeshkanirani
** کانال تلگرامی طبیب من : https://telegram.me/tabibeman