ایدز کماکان یکی از موضوعات مهم سلامت جهانی است. براساس آمار برنامه ملل متحد درباره ایدز ، در سال 2014 نزدیک به 37میلیون نفر در جهان با ایدز زندگی می‌کرده‌اند و 2/1میلیون نفر بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

سال گذشته،شیوع ابولا صفحه‌های رسانه‌های جمعی را پر کرد و دیگر تنها گاهی گزارشی درباره ایدز در رسانه‌ها دیدیم. همه کارشناسان اتفاق نظر دارند که اپیدمی ایدز به نقطه سرنوشت‌ساز خود رسیده است. اگر همین حالا اقدامی صورت نگیرد، تا سال 2030، شاهد بازگشت دوباره این بیماری خواهیم بود.

90-90-90 یعنی چه؟
برای آنکه مانع از چنین عود دوباره ابتلا شویم، برنامه ملل‌متحد برای ایدز، تلاش می‌کند تا سال 2030 بر اپیدمی این بیماری به عنوان تهدیدی برای سلامت عمومی نقطه پایان بگذارد. این (استراتژی سریع پیگیرانه) بر پایه اهداف بلندپروازانه 90-90-90 بنا شده است: 90درصد افراد مبتلا به ایدز درباره وضعیت بیماری خود آگاهی داشته باشند، 90درصد افراد مبتلا به درمان دسترسی پیدا کنند ودر بدن 90درصد مبتلایانی که در حال درمان هستند، تا سال 2020 نتوان ویروس اچ‌آی‌وی را شناسایی کرد. برنامه ملل متحد درباره ایدز عقیده دارد، اجرای موفقیت‌آمیز این برنامه می‌تواند تا سال 2030، از 28میلیون مورد جدید ابتلا و 21میلیون مرگ بر اثر این بیماری جلوگیری کند.

در منطقه موسوم به زیرصحرای آفریقا که 26میلیون فرد آلوده به ایدز زندگی می‌کنند، در کانون توجه برای مبارزه با ایدز قرار دارد، اما وضعیت اپیدمی در منطقه یک‌دست نیست. از منظر اپیدمی جهانی، جنوب آفریقا آلوده‌ترین منطقه شناخته شده است و سوازیلند نزدیک به 27درصد از مبتلایان را در خود جا داده، بیشترین مبتلایان در آفریقای جنوبی زندگی می‌کنند،یعنی 6میلیون مورد آلوده.

پیشرفت‌های بزرگی حاصل شده است
یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای چند سال اخیر، افزایش ناگهانی برنامه‌های درمان افرادی است که با ایدز زندگی می‌کنند. درمان موثر آنتی‌رتروویروسی یعنی اینکه همه مبتلایان می‌توانند امیدوار باشند که زندگی عادی و سالمی را پشت سر بگذارند. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید، از 15میلیون نفری که در سال 2015 با داروهای حیات‌بخش مبارزه با ایدز درمان شدند، 5/13میلیون در کشورهای درحال‌توسعه و بخش بزرگی از آنها در منطقه موسوم به زیرصحرای آفریقا زندگی می‌کنند.

همه باید درمان شوند
در سپتامبر 2015، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد، همه افراد آلوده صرفنظر از شمارش گلبول‌های سفیدی که مورد حمله ویروس قرار می‌گیرند، سی‌دی4، باید درمان خود را آغاز کنند. 
«هرکس که به ویروس آلوده شده است، باید هرچه زودتر درمان ضدویروسی خود را آغاز کند. با توصیه درمان همه، سازمان هر محدودیتی را درباره افراد واجد شرایط درمان از بین برده است. باتوجه به این توصیه، اکنون همه گروه‌های جمعیتی و سنی که ویروس در بدن آن هست، باید درمان را آغاز کنند. سازمان درضمن، توصیه می‌کند که همه گروه‌های درخطر هم باید تحت پوشش درمان پیشگیرانه قرار گیرند.» باوجود این، بسیاری از مبتلایان ساکن زیر صحرای آفریقا همچنان با دستورالعمل قبلی در حال درمان هستند و میلیون‌ها نفر هم بدون درمانی که نیازمند آن هستند، به حال خود رها شده‌اند. به گزارش سازمان ملل متحد، از هر 10 فرد آلوده که در غرب و مرکز افریقا با ایدز زندگی می‌کنند، 8 نفر هنوز درمانی دریافت نمی‌کنند، یعنی حدود 79درصد. با توجه به آنچه گفتیم، اولویت امروز ما افزایش تلاش‌های کنونی است. خبر خوب آن است که بسیاری از کشورهای آلوده وابستگی مالی خود را به منابع بین‌المللی به‌تدریج کاهش داده و خود بار مبارزه با بیماری را بر دوش گرفته‌اند. به‌عنوان مثال، کنیا، توگو و زامبیا هزینه‌های داخلی خود را برای مبارزه با ایدز در سال‌های اخیر به‌صورتی چشمگیر افزایش داده‌اند و بیشتر بودجه مبارزه با ایدز را در کشور افریقای جنوبی خود این کشور تامین می‌کند، سالانه بیش از یک میلیارد دلار فقط برای مبارزه با ایدز.

به گروه‌های هدف باید توجه شود

به‌‌رغم همه این پیشرفت‌ها در کشورهای آلوده، باز هم برخی گروه‌های جمعیتی مانند دگرباشان جنسی و زنان در معرض خطرات بیشتری قرار دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهند، در سراسر قاره سیاه حدود 15درصد از افراد گروه اول مبتلا به ایدز هستند و 4 نفر از هر 10 بیماری که تازه به ایدز مبتلا شده است، از زنان جوان افریقایی (15-24 سال) است. 

گروه‌های هدف، می‌توان بازده برنامه‌ها را به حداکثر رساند.
با تمام تلاش‌هایی که شده است، برچسب‌های نامطلوب و تبعیض از موانع مهم بر سر راه امحاء اپیدمی در زیر صحرای آفریقا هستند. باورهای فرهنگی درباره ایدز و اچ‌آی‌وی و اعتقادات، نقشی مهم در افزایش تبعیض و نابرابری دارد و در بسیاری  از مواقع تصور می‌شود، یکی از دلایل افزایش مبتلایان به ایدز آن است که بنا به برخی اعتقادات، درمان درست دراختیار گروه‌های هدف قرار نمی‌گیرد. 

ازجمله عوامل دیگر شیوع ایدز در منطقه، خشونت رایج جنسیتی علیه زنان جوان است که عملا آنها را از انتخاب شریک جنسی سالم و دلخواه محروم کرده است.
برای غلبه بر این موانع، مسئولان داخلی نباید گروه‌های هدفی که در بالا تعریف شدند و زنان جوان را از چرخه پیشگیری و درمان حذف کنند. بسیار مهم است که فرصت‌های درمانی برابر در اختیار همه گروه‌های هدف و سایر مبتلایان گذاشته شود تا هیچ فرصتی برای مهار اپیدمی ایدز از دست نرود. تنها با درمان مورد به مورد می‌توان اطمینان داشت که هیچ بیماری بدون درمان رها نشده است.

منبع: Newsweek