«ویروس زیکا»
از چندی پیش در قاره آمریکا شیوع پیدا کرده است. این ویروس حالا خیلی از کشورها را به وحشت می‌اندازد. سازمان بهداشت جهانی هشدار داده که این ویروس جنجالی در حال گسترش در تمام قاره آمریکاست.
«علائم»
بنا به گزارش «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها» در آمریکا، رایج ترین علائم ابتلا به این ویروس تب، جوشهای خارشدار، درد مفاصل، و التهاب چشمهاست.
به عقیده محققان برزیلی و پژوهشگران «سازمان بهداشت قاره آمریکا»، که شاخه ای از «سازمان جهانی بهداشت» است، شواهد فزاینده حاکی از ارتباط ویروس زیکا با بروز بیماری «میکروسفالی» است. میکروسفالی یا «کوچک سری» اختلالی در دستگاه عصبی است که در نتیجه تولد نوزادان با جمجمه و مغز کوچکتر از حد معمول ایجاد می شود.
شمال شرق برزیل شاهد افزایش چشمگیر تعداد نوزادانی است که با عارضه میکروسفالی به دنیا آمده اند.
تنها یک چهارم افراد آلوده به زیکا علائم آلوده شدن به این ویروس را نشان می دهند. به همین دلیل، بسیاری از موارد ابتلا به این ویروس تشخیص داده نمی شوند، و در نتیجه دشوار می شود ابعاد واقعی آلودگی به آن را در قاره آمریکا مشخص کرد.
«روش انتقال»
ویروس زیکا توسط پشه ای موسوم به «آیدس آیگیپتی» (حشره مصری) منتقل می شود که ناقل بیماریهای دیگری از جمله تب زرد و تب دنگی نیز هست. علائم آلوده شدن به این ویروس مشابه علائم تب دنگی و دیگر بیماریهایی است که به وسیله این پشه منتقل می شود.
تاکنون هیچ واکسن یا درمانی برای ویروس زیکا پیدا نشده و پرهیز از گزیده شدن به‌وسیله پشه‌ها تنها راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
«کشورهای آلوده به این ویروس»
بنا به آمار اعلام شده از سوی «سازمان بهداشت قاره آمریکا»، تاکنون ۲۳ کشور و منطقه واقع در این قاره موارد آلودگی به ویروس زیکا را گزارش کرده اند. این تعداد بیش از دو برابر تعداد قبلی تا یک ماه پیش است.
برزیل بالاترین آمار ابتلا به این ویروس را دارد، و کلمبیا از این نظر در مقام دوم قرار می گیرد. اکوادور، السالوادور، گواتمالا، هائیتی، هندوراس، مکزیک، پاناما، پاراگوئه، پورتوریکو، سورینام و ونزوئلا نیز از کشورهای دیگری هستند که موارد بسیاری از ابتلا به زیکا در آنجا گزارش شده است.
بنا به برآورد «سازمان جهانی بهداشت»، ویروس زیکا احتمالاً در تمام کشورهای قاره آمریکا، به جز کشورهای کانادا و شیلی، شیوع خواهد یافت.
تاکنون گزارشی در مورد ابتلا به این ویروس در ایالات متحد آمریکا منتشر نشده، هرچند زنی که در برزیل به این ویروس آلوده شده بود، در هاوایی نوزادی با آسیب مغزی به دنیا آورده است.
«هشدار در مورد بارداری»
وزیر بهداشت کلمبیا به زنان این کشور توصیه کرده است که برای پیشگیری از خطرات ابتلا به ویروس زیکا، برنامه خود برای بارداری را دست کم شش تا هشت ماه به تعویق بیاندازند.
در جامائیکا گزارشی در مورد آلودگی به این ویروس دریافت نشده است، با این حال وزیر بهداشت این کشور نیز به زنان توصیه کرده است که بارداری خود را شش ماه تا یک سال به تعویق بیاندازند. السالوادور به زنان توصیه کرده است که تا سال ۲۰۱۸ باردار نشوند.
«سازمان جهانی بهداشت» می گوید زنانی که برنامه ای برای سفر به مناطق آلوده به ویروس زیکا دارند، باید پیش و پس از سفر خود به پزشکان متخصص مراجعه کنند. به گفته پژوهشگران این سازمان، زیکا می تواند از طریق خون منتقل شود، و در منی انسان نیز یافت شده است، اما تأیید امکان انتقال آن از طریق آمیزش جنسی به شواهد محکمتری نیاز دارد.
چند هفته پیش، «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها» در آمریکا به زنان باردار توصیه کرده بود که از سفر به ۱۴ کشور و منطقه آلوده به زیکا در آمریکای لاتین و حوزه کارائیب خودداری کنند.
خبرگزاری‌ها از پنج واقعه در ایتالیا، سه مورد در بریتانیا و دو مورد دیگر در اسپانیا خبر می‌دهند، اما از آنجایی که پروتکل بین المللی برای گزارش دهی از این ویروس وجود ندارد، این آمار ممکن است درست و کامل نباشد. شمیت شانازیت می‌گوید ممکن است برخی مردم به این بیماری مبتلا شده باشند بدون این که خود شان بدانند. مرکز وقایه از امراض در ایالات متحده امریکا گفته است که تنها یک پنجم از مبتلایان به این ویروس واقعاً بیمار می‌شوند.
«سابقه»
ویروس زیکا اولین بار در سال ۱۹۴۷ در اوگاندا در قاره آفریقا شناسایی شد، و تا سال ۲۰۱۴ نشانه ای حاکی از وجود آن در قاره آمریکا وجود نداشت.
یکی از دلایل ترس بیش از حد از این ویروس، کمبود معلومات راجع به آن است. این ویروس برای نخستین بار در سال 1947 در اوگاندا شیوع یافت، اما تحقیقات زیادی راجع به آن تا حالا صورت نگرفته است. هیچ واکسنی برای آن هنوز وجود ندارد و آخرین موارد شیوع آن به سال گذشته برمی‌گردد که در برزیل پدیدار شد.
کارشناسان در عین حال می‌گویند دلیلی وجود ندارد که از این مرض دچار اضطراب و سراسیمگی شویم. یوناس شمیت شانازیت، متخصص ویروس شناسی در انستیتوت بِرنهارد نوخت به دویچه وله گفت: «ما نباید زیکا را با "اچ آی وی" یا ابولا مقایسه کنیم، تا مردم آن را اشتباه درک نکرده و دچار این توهم نشوند که این ویروس، "اچ آی وی" جدید است.»
«احتمال ساخت و استفاده از واکسن زیکا تا پایان سال 2016»
یک دانشمند کانادایی از احتمال ساخت واکسنی برای ویروس زیکا و امکان استفاده از آن تا قبل از سال 2016 خبر داد. گری کوبینگر، دانشمند کانادایی و یکی از فعالان در عرصه ساخت این واکسن پنجشنبه (9 بهمن) به رویترز گفت: «اولین مرحله از آزمایش این واکسن بر روی انسان اوایل ماه اگوست آغاز می شود و در صورت موفقیت آمیز بودن اجازه استفاده از این واکسن در ماه اکتبر و یا نوامبر داده خواهد شد».
وی همچنین گفت: ساخت این واکسن ساده است و می توان در مدت زمان کوتاهی مقادیر قابل توجهی از آن را تولید کرد. این دانشمند کانادایی در عین حال به این موضوع اشاره نکرد که استفاده از این واکسن چه زمانی در سطح گسترده امکان پذیر خواهد بود.