درمان کودکانی که دچار فلج شل حاد گردیده اند براساس ماهیّت بیماری وسن و محل ضایعه و عامل ایجاد کننده متفا وت و متمایز میباشد ، ولی بطور کل در درمان و کمک به بهبود مشکل این بیماران و روند بهتر زندگی آنها می توان آنها را به سه مرحله کلی تقسیم بندی کرد:
الف) اقدامات پیشگیرانه و رعایت اصول بهداشتی فردی واجتماعی جهت جلوگیری از بروز و ایجاد بیماریهای عصبی مولد فلج شل که شامل:
- اصل ایمنی سازی و واکسیناسیون در مواردیکه مقدور میباشد مانند پولیو که ریشه کن شده است.
- رعایت بهداشت فردی و محیطی در جلوگیری از بروز مواردی مانند گزش کنه وحشرات.
- پیش گیری از بروز مسمومیتها بویژه در سنین 2-5 سال مانند داروها از جمله اورگانوفسفرها و غیره و غذائی مانند بوتولیسم .
- پیشگیری از حوادث در تمام سنین بویژه کودکان، در سن زیر 5 سال.
- توجه به موضوع پایش رشد و تغذیه در کودکان.
- رعایت اصول صحیح درمان در کودکان بد حال و استفاده از NICU و PICU و غیره
- توجه به امر مشاوره ژنیتکی بویژه در مواردیکه احتمال بروز بیماریهای ژنیتکی مطرح میباشد.
ب) اقدامات درمانی که پس از ایجاد بیماری باید انجام گردد و خود شامل دو گروه عمده می باشد:
- اقدامات حمایتی غیر اختصاصی که بلافاصله در برخورد با بیمار وجهت جلوگیری از پیشرفت ضایعه و عوارض آن باید انجام گردد که عملاً بر اساس تثبیت شرایط عمومی و علائم حیاتی بیمار استوار می باشد ،شامل باز کردن راه هوائی و اکسیژن رسانی و کنترل قلب و فشار خون و تثبیت آن و استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی در صورت نیاز و توجه به موضوع تغذیه بیماران چه از راه ورید و چه از طریق دهانی بطور طبیعی با NGT و غیره می باشد.
- استفاده از عوامل داروئی که براساس تشخیص بیماری ودر صورت وجود درمانی مناسب انجام میگیرد که خود بر اساس ایتولوژی بیماریهای مربوطه متفاوت می باشد مانند:
- استفاده از IVIgG و کورتیکو ستروئید و ایمنو سوپرسورها در مواریکه پدیده دیمیلیزان و ایمنولوژیک مطرح میباشد از قبیل سندرم گیلن باره ، آنسفالو میلت حاد وMS وغیره .
- در مورادیکه گرفتاری در محل اتصال عصب و عضله بوده مانند میا ستنی نوزادی و بوتولیسم و غیره.
- استفاده از ویتامین ها و املاح در کمبود آن مانند فسفر و پتاسیم و کوانزیم Q و غیره .
- استفاده از آنتی بیوتیک مناسب مثلاً در ضایعات عفونی نخاع وغیره.
- اقدام جراحی در ضایعات تو مورال و همو راژیک وصدمات نخاعی در اثر تصادفات.
- ژل درمانی در مواردیکه عامل ژنتیک مشخص تا ئید و امکان درمان وجود داشته باشد.
ج) و بالاخره اقدامات توانبخشی که با توجه به اینکه اکثر موارد بیماریهای فلج شل کودکان درمان مناسب و خاص ندارند رعایت اصول نوتراپی و توانبخشی در آنها از اهمّیت خاص خود برخوردار است که در اکثر موارد و با هر ضایعه و ایتولوژی و چه در موارد پیش روند ه وغیر پیش رونده در هر سنی بویژه در سینین پائینتر وهر چه زودتر وبابکارگیری اصول علمی و براساس فعالیت نورونی با ستفاده از تیم های توانبخشی و آموزشهای لازم به والدین می تواند در روند بهبود کیفیت زندگی بیمار مؤثر باشد.
در نهایت رعایت اصول مربوطه در ارتقاء سطوح بهداشتی و توجه به مسائل ژنیتکی و دقّت در تشخیص و اقدام به موقع می تواند از بروز موارد و کاهش میزان ناتوانی آنها کاسته ودر تأ مین کیفیت بهتر زندگی مؤثر باشد.
نویسنده مقاله: دکتر سید حسین حسنپور