(تعریف)
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک جدی است که به طور ناگهانی آغاز میشود و میتواند منجر به مرگ گردد.
(علائم و نشانه ها)
آنافیلاکسی معمولا علائم بسیار متفاوتی را ظرف چند دقیقه یا ساعت ایجاد میکند. اگر علت آنافیلاکسی مادهای باشد که مستقیما به بدن و جریان خون وارد شده است (درون وریدی)، علائم آنافیلاکسی به طور متوسط بین ۵ تا ۳۰ دقیقه ظاهر میشوند. زمان متوسط ۲ ساعت خواهد بود اگر علت غذایی باشد که فرد مصرف کرده است. رایج ترین قسمتهایی که درگیر میشوند عبارتند از: پوست (۹۰-۸۰٪)، ریه و راه تنفسی (۷۰٪)، معده و روده (۴۵-۳۰٪)، قلب و رگهای خونی (۴۵-۱۰٪)، و سیستم عصبی مرکزی (۱۵-۱۰٪) معمولا دو مورد و یا بیشتر از این سیستمها درگیر میشوند.
آنافیلاکسی معمولا با علایمی همچون ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو و افت فشار خون همراه است.
(علل و عوامل خطرساز)
دلایل معمول آنافیلاکسی شامل نیش حشرات، مواد غذایی و داروهاست.آنافیلاکسی به دلیل ترشح واسطه پروتئین از انواع به خصوصی از گلبولهای سفید خون اتفاق میافتد. واسطه این پروتئینها میتوانند یک واکنش آلرژیک را آغاز کنند و یا واکنش را تشدید نمایند. علت ترشح این پروتئینها میتواند یا واکنش دستگاه ایمنی باشد و یا دلیل دیگری که به دستگاه ایمنی مربوط نیست. آنافیلاکسی بر اساس علائم و نشانهها در فرد تشخیص داده میشود. درمان اولیه تزریق اپی نفرین است که در بعضی مواقع با سایر داروها ترکیب میشود. افراد با بیماریهای آتوپیک نظیر آسم، اگزما، یا رینیت در معرض خطر بیشتر ابتلا به آنافیلاکسی نسبت به غذا، لاتکس ، و عوامل رادیوکانتزاست زا هستند. این افراد کمتر در خطر ابتدا به آنافیلاکسی نسبت به داروهای تزریقی و نیش حشرات هستند. یک بررسی در خردسالان مبتلا به آنافیلاکسی نشان داد که ۶۰٪ آنها سابقه بیماریهای آتوپیک را داشتهاند. بیش از ۹۰٪ خردسالانی که به دلیل ابتلا به آنافیلاکسی جان خود را از دست دادهاند مبتلا به آسم بودهاند. افرادی که به اختلالهای ناشی از مست سل بیش از اندازه در بافتهای خود (ماستوسیتوز) دچار هستند یا مست سلهای بیشتری دارند، در معرض خطر بیشتری هستند. هرچه فاصله زمانی بین آخرین تماس با عاملی که منجر به واکنش شده است طولانی تر باشد، خطر واکنش جدید کم تر خواهد بود.
(درمان بیماری)
آنافیلاکسی یک وضعیت اضطراری پزشکی است که به اقدامات نجات بخشی مانند کنترل راههای تنفسی، اکسیژن اضافی، حجم زیاد مایعات داخل وریدی، و نظارت دقیق احتیاج دارد. اپی فرین درمانی است که در میان سایر روشها ارجحیت دارد، علاوه بر اپی نفرین، آنتی هسیتامین و استروئید نیز معمولا استفاده میشود.زمانی که فرد به حالت نرمال باز میگردد باید بین ۲ تا ۲۴ ساعت در بیمارستان تحت نظر باشد تا از عدم بازگشت علائم اطمینان حاصل شود، چرا که علائم در صورتی که فرد دچار آنافیلاکسی دو مرحلهای شده باشد برگشت میکنند
(پیشگیری)
برای پیشگیری از آنافیلاکسی توصیه میشود از آنچه که در گذشته باعث بروز واکنش شده است دوری شود. زمانیکه این کار ممکن نیست، ممکن است درمان هایی وجود داشته باشد که بدن را از واکنش به ماده آلرژی زای معلوم بازدارد.(حساسیت زدایی) مداوای سیستم ایمنی (ایمن درمانی) با خانواده غشاء بالان، در حساسیت زدایی ۹۰-۸۰٪ بزرگسالان و ۹۸٪ خردسالان علیه آلرژی به زنبورهای عسل، زنبورها (بدون عسل)، زنبور سرخ، زنبورهای ژاکت زرد و مورچههای آتشین مفید است ایمن درمانی دهانی میتواند در حساسیت زدایی برخی افراد نسبت به غذاهای معینی نظیر شیر، تخم مرغ، مغزهای آجیلی و بادام زمینی موثر باشد، اما این درمانها گاها عوارض جانبی بدی به همراه دارند. حساسیت زدایی برای بسیاری از داروها نیز ممکن است، با این حال اغلب مردم باید به سادگی، از مصرف داروی مشکل ساز اجتناب کنند. برای کسانی که نسبت به لاتکس آلرژی دارند مهم است که از غذاهایی با ترکیبی مشابه با آنچه پاسخ ایمنی ایجاد کرده است دوری کنند (غداهایی با آلرژی متقاطع) از جمله آواکادو ، موز، و سیب زمینی.