(تعریف)
آمنوره (قطع قاعدگی) ثانویه عبارت است از توقف قاعدگی برای حداقل 3 ماه در خانمی که قبلاً قاعده می‌شده است.
(علائم و نشانه ها)
از بین رفتن دوره قاعدگی برای حداقل 3 ماه یا بیشتر در خانمی که حداقل یک بار قاعدگی داشته است.
(علل و عوامل خطرساز)
- بارداری (اگر نزدیکی رخ داده است)
- شیردهی به کودک شیرخوار
- قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری
- یائسگی (در صورتی که سن بیش از 35 سال و بارداری وجود نداشته باشد)
- استرس عاطفی یا اختلال روانی
- جراحی و برداشتن تخمدان‌ها و رحم
- اختلال غدد درون‌ریز، از جمله هیپوفیز، هیپوتالاموس، تیرویید، پاراتیرویید، غدد فوق کلیوی، و تخمدان‌ها
- دیابت شیرین (مرض قند)
- بیماری سل
- چاقی ، بی‌اشتهایی عصبی، یا پرخوری عصبی
- فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جسمانی شدید مثل دوهای استقامت
(عوامل تشدید کننده بیماری)
- استرس
- تغذیه نامناسب
- استفاده از بعضی داروها مثل مخدرها، فنوتیازین‌ها (از داروهای ضد روان‌پریشی)، رزرپین، یا هورمون‌ها
- ورزش شدید
قطع قاعدگی خطری برای سلامتی نیست. برطرف شدن آن بستگی به علت زمینه‌ساز دارد:
- اگر آمنوره ناشی از بارداری یا شیردهی باشد، قاعدگی بعد از اتمام آنها باز خواهد گشت.
- اگر ناشی از قطع قرص‌های ضدبارداری باشد، قاعدگی بعد از 2 ماه تا 2 سال باید باز گردد.
- اگر ناشی از یائسگی باشد، قاعدگی‌ها مرتباً کاهش یافته و شاید دیگر هیچگاه برنگردد. برداشتن رحم نیز باعث قطع قاعدگی به طور دایمی خواهد شد.
- اگر غدد درون‌ریز دچار اختلال شده باشند، با تجویز هورمون کاهش یافته معمولاً باعث بازگشت قاعدگی خواهد شد.
- اگر قطع قاعدگی ناشی از بیماری‌هایی چون بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی باشد، درمان موفقیت‌آمیز این بیماری‌ها برای بازگشت قاعدگی ضروری است.
- اگر قطع قاعدگی ناشی از دیابت یا بیماری سل باشد، امکان دارد قاعدگی هرگز باز نگردد.
- اگر قطع قاعدگی ناشی از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جسمانی شدید باشد، با کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ، قاعدگی باز خواهد گشت.
(درمان بیماری)
برای کمک به تشخیص، معمولاً آزمایشاتی چون آزمایش بارداری، اندازه‌گیری هورمون‌ها در خون، و پاپ اسمیر، ضروری هستند. امکان دارد کارهای تشخیصی‌ای که نیاز به جراحی دارند، مثل لاپاروسکپی یا هیستروسکوپی، نیز توصیه شوند.
ممکن است با عمل جراحی، دهانه رحم گشادشده و با کورت دیواره داخلی رحم کورت کشیده می‌شود.
درمان بیماری زمینه‌ساز در صورت وجود
روان درمانی یا مشاوره در صورتی که قطع قاعدگی ناشی از استرس باشد.
زمان‌های قاعدگی خود را یادداشت نمایید تا اگر قاعدگی مجدداً قطع شد، زودتر تشخیص داده شود.
(داروها)
از پروژسترون و / یا استروژن می‌توان جهت درمان و نیز تشخیص استفاده نمود. جنبه تشخیصی درمان پروژسترون این گونه است که پروژسترون قطع شود و خونریزی قاعدگی رخ دهد، معلوم می‌شود که دستگاه تناسلی فعال است.
امکان دارد برای درمان بیماری زمینه‌ساز از داروهای دیگر نیز استفاده شود.
(پیشگیری)
اگر قطع قاعدگی به علت یک بیماری زمینه‌ساز مثل بیماری سل ، دیابت، یا بی‌اشتهایی عصبی رخ داده است، باید این بیماری زمینه‌ساز درمان شود.
اگر علت قطع قاعدگی مشخص نیست، هیچ‌گونه روش خاصی برای پیشگیری وجود ندارد.
تغذیه باید خوب باشد و باید سعی شود وزن در حد مناسب نگهداری شود. از ورزش شدید اجتناب کنید.
