(تعریف)
این یک اصطلاح عام است که نشان‌دهنده آسیب به هریک از اعصاب متعدد محیطى است. آسیب مى‌تواند در اثر عوامل گوناگون مثل ضربه، فشار روى عصب (مانند نشانگان تونل کارپال 'درد عصبى و احساس خواب‌زدگى در دست و انگشتان که در اثر فشار روى عصب مدیان در تونل کارپال ایجاد مى‌شود) عفونت (مانند آبله‌مرغان، مالاریا، بوتولیسم)، مواد سمى (مانند سرب، جیوه، آرسنیک، و ترکیبات ارگانوفسفره که در حشره‌کش‌ها وجود دارد)، و بیمارى‌هاى مزمن (مانند بیمارى قند، اعتیاد به الکل، کمبود ویتامین B۱۲) ایجاد شود.
(علائم و نشانه ها)
علائم بیمارى اعصاب محیطى بستگى به عصب مبتلا دارد. علائم اغلب در ابتدا خفیف است و تنها احساس کرختى و گز گز در بخش درگیرشدهٔ بدن وجود دارد. حساسیت پوستى ممکن است وجود داشته باشد و درد تیرکشندهٔ عصبى ممکن است بروز کند. تحلیل عضلانى و فلج ممکن است از مشخصات موارد مزمن بیمارى باشد.
(علل و عوامل خطرساز)
علل واکنش به داروها یا مواد شیمیایی از قبیل امتین ، هگزوباربتیال ، کلربوتانول ، سولفانامیدها ، فنی توئین ، نیتروفورانتوئین ، فلزات سنگین ، مونوکسیدکربن ، حلال ها، یا سموم صنعتی . گاهی تداخل اثر داروهای تجویز شده برای افراد دچار بیماری های قلبی ـ عروقی سبب این علایم می شود. عارضه یک بیماری زمینه ای ، نظیر دیابت شیرین ، اعتیاد به الکل ، کمبود ویتامینی ، کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ـ ب 12 یا اختلالات تیرویید
- تغذیه نامناسب
- اختلالات سوءجذب
- واکنش های خودایمنی
- ضربه یا فشار برروی یک عصب
- استفراغ بیش از حد، از قبیل استفراغ اوایل بارداری
- کم کاری تیرویید
- پورفیری حاد
- عارضه دیالیز
- پارگی دیسک بین مهره ای
- بعضی اختلالات ارثی
- عوامل خطرساز:
- بزرگسالان بالای 60 سال
- مصرف داروهای ذکر شده در بالا در قسمت علل به خصوص مصرف چند نوع از این داروها
- تماس با مواد شیمیایی ذکر شده درعلل
- تغذیه نامناسب ، نظیر اعتیاد به الکل
- کنترل نامطلوب بیماری دیابت
- سابقه خانوادگی نوروپاتی
(درمان بیماری)
درمان طبى بیمارى اعصاب محیطى بستگى به‌علت زمینه‌اى دارد. پزشک به احتمال زیاد شما را براى تشخیص به یک متخصص اعصاب ارجاع خواهد داد. بیمارى‌هاى اعصاب محیطى را که در اثر فشار ایجاد شده است معمولاً مى‌توان با آزاد کردن آن در نقطهٔ اعمال فشار برطرف کرد. اگر یک عامل سمى مشخص شد حذف آن باعث توقف پیشرفت بیمارى مى‌شود در بیمارى‌هاى مزمن مثل اعتیاد به الکل و بیمارى قند، آسیب به عصب مى‌تواند برگشت‌ناپذیر باشد ولى با مهار بیمارى زمینه پیشرفت آن ممکن است متوقف یا کند شود.
(پیشگیری)
بیماری دیابت را با درمان به موقع کنترل کنیم. الکل را ترک کنیم.از داروها یا مواد شیمیایی از قبیل امتین ، هگزوباربتیال ، کلربوتانول ، سولفانامیدها، فنی توئین ، نیتروفورانتوئین ، فلزات سنگین ، مونوکسیدکربن ، حلال ها، یا سموم صنعتی دوری کنیم.
