(معرفی دارو  کارماستین)

(نام ژنریک :  Carmustine (BCNU))

(اشكال دارويي)
Injection, Powder: 100 mg

(موارد و مقدار مصرف)

توجه: موارد و مقدار مصرف كارموستين ممكن است تغيير كند. بنابراين، براي تجويز اين دارو بايد به منابع جديد پزشكي رجوع شود.

دوزاژ معمول بزرگسالان: مقدار mg/m2 200-150 هر 6 هفته يا mg/m2/day 100-75 به مدت 2 روز هر 6 هفته از راه وريدي مصرف مي‌شود.

رژيم جايگزين: مقدار mg/m2 120-75 در روزهاي 1 و 2 هر 8-6 هفته يا mg/m2 80-50 در روزهاي 1، 2 و 3 هر 6 تا 8 هفته از راه وريدي تجويز مي‌شود.

سرطان اوليه مغز: mg/m2 200-150 هر 8-6 هفته به صورت دوز يكجا، يا mg/m2 120-75 در روزهاي 1 و 2 هر 6 تا 8 هفته يا mg/m2 65-20 هر 6-4 هفته، يا mg/kg 1-5/0 هر 6-4 هفته و يا mg/m2/day 80-40 به مدت 3 روز هر 6 تا 8 هفته از راه وريدي تجويز مي‌شود.

(پيوند مغز استخوان اتولوگ)

رژيم تركيبي: تا ميزان mg/m2 900-300 از راه وريدي تجويز مي‌شود.

تك درماني: تا مقدار mg/m2 1200 مصرف مي‌گردد. (در موارد مصرف دوزهاي بالاتر از g/m2 2 با نكروز كشنده همراه بوده است.)

تنظيم دوز: تنظيم دوز دارو در نارسايي كليوي توسط FDA تأييد نشده است، ولي روش تنظيم دوز زير توسط بعضي منابع توصيه مي‌گردد:

در كليرانس كراتي‌نين ml/min 60-46، 80% دوز معمول مصرف مي‌شود، در كليرانس كراتي‌نين ml/min 45-31، 75% دوز معمول تجويز مي‌گردد و در كليرانس كراتي‌نين ml/min 30 يا كمتر از آن، بهتر است از تركيب جايگزين ديگري به جاي اين دارو استفاده شود.

(موارد منع مصرف و احتياط)

موارد منع مصرف: در سابقه حساسيت مفرط به دارو يا هر يك از اجزاي فرمولاسيون، منع مصرف دارد.

در صورت بروز هر يك از موارد زير،مصرف دارو بايد قطع شود يا مقدار مصرف كاهش يابد: نارسايي كليوي يا كبدي (ممكن است دارو تجمع يابد)، اختلالات خوني (اين دارو داراي عوارض جانبي بر روي خون است)، بيماراني كه اخيراً داروهاي سيتوتوكسيك مصرف كرده‌اند يا با پرتونگاري درمان شده‌اند.

(عوارض جانبی دارو)

اعصاب مركزي: آتاكسي، گيجي.

قلبي ـ عروقي: هايپوتانسيون (با دوزهاي بالاي وريدي و به دليل محتواي الكل اتفاق مي‌افتد).

پس از جراحي: تشنج ، ادم مغزي.

پوست: هايپر پيگمانتاسيون پوست بر اثر تماس تصادفي دارو با پوست، ريزش مو.

دستگاه گوارش: تهوع و استفراغ شديد كه معمولاً 4-2 ساعت بعد از مصرف دارو شروع شده و 6-4 ساعت طول مي‌كشد و لازم است بيماران به صورت پروفيلاكسي داروي ضد تهوع دريافت كنند..

ادراري ـ تناسلي: مسموميت كليوي.

خون: كاهش فعاليت مغز استخوان (اين عارضه وابسته به مقدار مصرف، تجمعي، تأخيري و محدود كننده دوز است)، لكوپني (42-35 روز بعد از درمان شروع شده و 56-42 روز بعد بهبود مي‌يابد)، ترومبوسيتوپني (28 روز بعد از مصرف دارو شروع شده و بعد از 42-35 روز بهبود مي‌يابد)، آنمي.

كبدي: افزايش برگشت‌پذير سطح بيلي‌روبين، آلكالن فسفاتاز و AST در
25-20 درصد از بيماران ايجاد مي‌گردد.

متابوليك: امكان افزايش اسيداوريك خون در بيماران مبتلا به لنفوم در مواردي كه تخريب سلولي به سرعت صورت مي‌گيرد، وجود دارد.

موضعي: درد شديد و سوزش در محل انفوزيون، فلبيت.

تنفسي: تا 50% بيماراني كه دوزهاي تجمعي بالاتر از mg/m2 1400 را دريافت نموده يا دوزهاي ذكر شده در پيوند مغز استخوان را دريافت مي‌كنند، مي‌توانند دچار فيبروز بينابيني ريه شوند كه اين اتفاق مي‌تواند تا 3 سال با تأخير نيز به وقوع بپيوندد، هر چند در بيماراني كه دوزهاي پايين‌تر دريافت مي‌كنند اين عارضه نادر است.

ساير عوارض: كمردرد، فلاشينگ صورت، درد شكمي، بي‌اشتهايي، زخم‌هاي دهاني.

(مسموميت و درمان)

تظاهرات باليني: لكوپني، ترومبوسيتوپني، تهوع و استفراغ.

درمان: اقدامات حمايتي، مانند انتقال فرآورده‌هاي خوني، مصرف آنتي‌بيوتيك‌هاي لازم براي عفونتهاي احتمالي و مصرف داروهاي ضد استفراغ.

(تداخل دارويي)

سايمتيدين در صورت مصرف همزمان با كارموستين، مسموميت مغز استخوان ناشي از مصرف كارموستين را افزايش مي‌دهد. مكانيسم اين تداخل مشخص نيست. از مصرف همزمان اين داروها بايد خودداري كرد.

تركيبات ضدنئوپلاسم مي‌توانند جذب گليكوزيدهاي قلبي را كاهش دهند كه اين اثر مي‌تواند تنها شامل ديگوكسين بوده و اثري بر ديژيتوكسين نداشته باشد. در صورت مصرف همزمان بايد بيماران پيگيري شوند.

داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني مي‌توانند منجر به افزايش اثرات و سميت ناتاليزومب شوند، به ويژه در مصرف همزمان خطر بروز عفونت‌ها افزايش پيدا مي‌كند.

تراستوزوماب باعث افزايش اثرات نوتروپني ناشي از داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني مي‌شود و لازم است در صورت مصرف همزمان، بيماران مانيتور شوند.

داروهاي ايمنوساپرسيو منجر به كاهش اثرات درماني واكسن‌هاي غيرفعال مي‌شوند در حاليكه اثرات و سميت ناشي از واكسن‌هاي زنده را افزايش داده و ممكن است عفونت‌هاي ناشي از واكسن ايجاد گردد، لذا از مصرف همزمان آنها با واكسن‌هاي زنده، بايستي پرهيز شود.

(مکانیزم اثر)

تداخل دارويي
سايمتيدين در صورت مصرف همزمان با كارموستين ، مسموميت مغز استخوان ناشي از مصرف كارموستين را افزايش مي‌دهد. مكانيسم اين تداخل مشخص نيست. از مصرف همزمان اين داروها بايد خودداري كرد.

تركيبات ضدنئوپلاسم مي‌توانند جذب گليكوزيدهاي قلبي را كاهش دهند كه اين اثر مي‌تواند تنها شامل ديگوكسين بوده و اثري بر ديژيتوكسين نداشته باشد. در صورت مصرف همزمان بايد بيماران پيگيري شوند.

داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني مي‌توانند منجر به افزايش اثرات و سميت ناتاليزومب شوند، به ويژه در مصرف همزمان خطر بروز عفونت‌ها افزايش پيدا مي‌كند.

تراستوزوماب باعث افزايش اثرات نوتروپني ناشي از داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني مي‌شود و لازم است در صورت مصرف همزمان، بيماران مانيتور شوند.

داروهاي ايمنوساپرسيو منجر به كاهش اثرات درماني واكسن‌هاي غيرفعال مي‌شوند در حاليكه اثرات و سميت ناشي از واكسن‌هاي زنده را افزايش داده و ممكن است عفونت‌هاي ناشي از واكسن ايجاد گردد، لذا از مصرف همزمان آنها با واكسن‌هاي زنده، بايستي پرهيز شود.

فارماكوكينتيك

جذب: از دستگاه گوارش جذب نمي‌شود.

پخش: به سرعت از پلاسما خارج مي‌شود. بعد از تجويز وريدي، كارموستين و متابوليت‌هاي آن به سرعت در داخل مايع مغزي ـ نخاعي (CSF) انتشار يافته و غلظتي بيش از 50% غلظت سرمي دارو در CSF ايجاد مي‌كنند. همچنين، در شير مادر ترشح مي‌شود. اين دارو اتصال پروتئيني بالايي دارد.

متابوليسم: به مقدار زياد در كبد متابوليزه و به متابوليت‌هاي فعال تبديل مي‌شود.

دفع: حدود 70-60 درصد كارموستين و متابوليت‌هاي آن طي 96 ساعت از راه ادرار دفع مي‌شوند؛ حدود 10-6 درصد بقيه، به صورت دي‌اكسيدكربن از راه ششها دفع مي‌شود. گردش روده‌اي ـ كبدي و ذخيره شدن دارو در بافت چربي ممكن است موجب بروز مسموميت ديررس خوني شود.

(سایر اطلاعات)

طبقه‌بندي فارماكولوژيك: تركيب آلكيله كننده (نيتروز اوره)

طبقه‌بندي درماني: ضد نئوپلاسم

طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده D

(ملاحظات اختصاصي)

1- براي آماده كردن محلول تزريقي كارموستين، سه ميلي‌ليتر الكل مطلق به ويال افزوده و سپس 27 ميلي‌ليتر آب استريل براي تزريق به آن اضافه مي‌شود. محلول حاصل حاوي mg/ml 3/3 كارموستين در 10 درصد اتانول است. اين محلول را مي‌توان با محلول كلرور سديم تزريقي يا دكستروز پنج درصد تزريقي براي انفوزيون وريدي رقيق كرد. مقدار 250 ميلي‌ليتر را بايد حداقل طي 2-1 ساعت انفوزيون كرد.

2- براي انفوزيون كارموستين و تعويض دستگاه انفوزيون، بايد از دستكش استفاده كرد، زيرا تماس دارو با پوست باعث ايجاد رنگ قهوه‌اي روي آن مي‌شود. در صورت تماس دارو با پوست، محل تماس بايد به سرعت و به خوبي با آب شسته شود.

3- محلول تزريقي كارموستين در ظرفهاي پلاستيكي ناپايدار است و بايد در ظرفهاي شيشه‌اي تجويز شود.

4- كارموستين ممكن است در دماي بيش از 6/26 درجه سانتي‌گراد تجزيه شود.

5- اگر پودر درون ويال به مايع تبديل شده يا ظاهر روغني به خود گرفته باشد، علامت تجزيه آن است. بايد چنين ويالي را دور انداخت.

6- محلول كارموستين را مي‌توان تا 24 ساعت در يخچال نگهداري كرد.

7- كارموستين را نبايد طي انفوزيون با داروهاي ديگر مخلوط كرد.

8- در صورتي كه تعداد پلاكتها كمتر از mm3 /100000 خون باشد، بايد از هرگونه تزريق عضلاني خودداري كرد.

9- براي كاهش درد به هنگام انفوزيون، مي‌توان محلول را رقيقتر يا از سرعت انفوزيون كم كرد.

10- برافروختگي شديد پوست ممكن است طي انفوزيون وريدي بروز كند، ولي طي 4-2 ساعت از بين مي‌رود.

11- تجويز داروهاي ضداستفراغ قبل از انفوزيون كارموستين، تهوع ناشي از مصرف اين دارو را كاهش مي‌دهد.

12- شمارش كامل سلولهاي خوني بايد به طور مرتب انجام شود.

13- امكان بروز مسموميت ريوي در افرادي كه سيگار مي‌كشند، بيشتر است.

14- بلافاصله پس از بروز اولين علامت نشت دارو به خارج رگ، بايد، انفوزيون قطع گرديده و موضع آن با محلول mEq/ml 5/0 بيكربنات سديم به قدر كافي انفيلتره شود.

15- لازم است داروهاي ضد انعقاد خون و فرآورده‌هاي حاوي آسپرين با احتياط تجويز شدند. علائم خونريزي در بيمار بايد به دقت پيگيري شوند.

16- كارموستين از سد خوني ـ مغزي عبور مي‌كند و به همين دليل مي‌توان آن را در درمان تومورهاي اوليه مغز مصرف نمود.

(نكات قابل توصيه به بيمار)

1- مراقب علائم عفونت و مسموميت مغز استخوان (تب، گلودرد، كم‌خوني، خستگي، كبودي سريع، خونريزي از لثه يا بيني، مدفوع سياه قيري) باشيد. درجة حرارت بدن خود را هر روز اندازه بگيريد.

2- براي آزمايشهاي خون، هر هفته يا هر زمان كه مورد نياز بود به پزشك مراجعه كرده و مراقب علائم و نشانه‌هاي عفونت باشيد.

3- از نزديك شدن به افراد مبتلا به عفونت خودداري كنيد و در صورت بروز علائم عفونت بلافاصله به پزشك مراجعه كنيد.

4- از مصرف سرخود فرآورده‌هاي بدون نسخه حاوي آسپرين خودداري كنيد، زيرا ممكن است موجب خونريزي شوند. در صورت بروز هرگونه علائم خونريزي، فوراً به پزشك اطلاع دهيد.

مصرف در شيردهي: متابوليت‌هاي فعال كارموستين در شير مادر ترشح مي‌شوند. از اينرو، به دليل بروز عوارض جانبي شديد، اثرات موتاژنيك و كارسينوژنيك، شيردهي در دوران مصرف اين دارو بايد قطع شود.

مصرف در بارداري: كارموستين مي‌تواند منجر به بروز سميت در جنين شود. بايستي در طي درمان با كارموستين از بارداري پرهيز گردد.


(اثر بر آزمايشهاي تشخيصي)

كارموستين ممكن است غلظت ازت اورة خون (BUN)، آلكالين فسفاتاز سرم، آسپارتات آمينوترانسفراز (AST) و بيلي‌روبين سرم را افزايش دهد.