(تعریف)

آنوریسم بزرگ شدن غیر طبیعی رگهای خونی است. آنوریسم آئورت چهار برابر در مردان شایع تر از زنان است و معمولا در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد. تقریبا یک درصد از مردان بین سنین 55 و 64  مبتلا به آنوریسم می‌شوند و حدود چهار تا شش درصد از این مردان بالای سن 75 سالگی افزایش می‌یابدآنوریسم آئورت به اتساع یا بیرون‌ زدگی دیواره آئورت ( سرخرگ اصلی که خون را از قلب به ارگانهای هدایت می‌کند ) اطلاق می‌شود .

(علائم و نشانه ها)

علائم و نشانه های پارگی آنوریسم آئورتی عبارتند از:

1. دردهای ناگهانی، شدید و مداوم شکم، قفسه سینه و یا پشت
2. دردی که به پشت یا پاها می زند
3. خیس عرق شدن
4. رطوبت و لزجی
5. سرگیجه
6. فشار خون پایین
7. ضربان تند قلب
8. از هوش رفتن
9. نفس تنگی

(علل و عوامل خطرساز)

در همه ی آنوریسم ها ، لایه ی مدیای رگ درگیر می شود . این صدمه ممکن است در اثر ضعف مادرزادی لایه ، ضربه ، یا بیماری به وجود آید. زمانی که یک آنوریسم تشکیل می شود ، شروع به رشد می کند. عوامل خطرساز آن شامل استعداد ژنتیکی ، استعمال سیگار و افزایش فشار خون است ؛ بیش از نیمی از این مبتلایان به افزایش فشار خون دچار هستند.علاوه بر اینها اکثر آنوریسم های آئورتی مربوط به بخشی از آئورت است که واقع در ناحیه شکم است. ممکن است پاره ای از عوامل که در ذیل می آیند، در ایجاد این بیماری دخیل باشند:

 استعمال تنباکو: بنظر می رسد که مصرف سیگار و اشکال دیگر استعمال تنباکو خطر ابتلا به آنوریسم آئورتی را افزایش می دهد. علاوه بر اینکه سیگار کشیدن موجب آسیب رسانی مستقیم به شریان ها می شود، در تشکیل جرم های چرب داخل شریان ها (تصلب شرائین) و فشار خون بالا موثر است. همچنین سیگار کشیدن می تواند با آسیب رسانی بیشتر به آئورت، رشد آنوریسم را تسریع کند.

فشار خون بالا: فشار خون بالا خصوصاً زمانی که بخوبی کنترل نشود، خطر ایجاد آنوریسم آئورتی را افزایش می دهد. بدین خاطر که فشار خون بالا ممکن است موجب آسیب رسانی و تضعیف شریان شود.

عفونت آئورت: در موارد نادر، آنوریسم آئورتی ممکن است بدلیل یک عفونت یا التهاب ایجاد شود که این امر موجب تضعیف قسمتی از دیواره آئورت می شود.

آنوریسم ممکن است در هر جایی از آئورت ایجاد شود، اما زمانی که در قسمت فوفانی آئورت ایجاد شود به آن آنوریسم آئورت صدری گویند. شکل گیری آنوریسم در قسمت تحتانی آئورت رایج تر است و آنوریسم آئورت شکمی نامیده می شود. بندرت ممکن است که آنوریسم مابین قسمات فوقانی و تحتانی آئورت بوجود آید. این نوع آنوریسم، آنوریسم صدری شکمی نامیده می شود.

(درمان بیماری)

خطرناک ترین عارضه آنوریسم پاره شدن ان است که برای درمان آن 2 راه وجود دارد : جراحی باز و روش کمتر تهاجمی "تکنیک  اندو واسکولار ” . این تکنیک از طریق ایجاد دو برش کوچک در ناحیه کشاله ران و فرستادن وسیله خاصی به نام ” استنت ” به ناحیه اتساع یافته انجام می‌شود. این روش درمانی به همراه سایر روش‌های غیر تهاجمی آنژیوپلاستی و با حضور متخصصین اینترونشنال کاردیولوژی بطور معمول در بیمارستان جم انجام می‌پذیرد و با نتایج رضایت بخشی همراه است.

درمان براساس آنوریسم دارای علامت ، وسعت اندازه ، علت در صدمات ایاتروژنیک(اقدامات پزشکی) شامل جداشدگی ، و درگیری شاخه و انشعاب عروق است.

اقدامات کلی نظیر کنترل فشار خون و اصلاح عوامل خطرزا نیز ممکن است مفید باشند .

کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به آنوریسم دیسکان خیلی اهمیت دارد.

فشار سیستولیک را در حد ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلی متر جیوه با یک بتابلوکر مانند اسمولول(برویبلوک) یا متوپرولول(لوپرسور) حفظ می‌کنند.

گاهی داروی ضد فشار خون مانند هیدرالازین(آپرزولین) ،به این منظور به کار می‌رود.

سدیم نیتروپروساید(نیپراید) ممکن است به صورت انفوزیون مداوم داخل وریدی در موقعیت اورژانس برای کاهش فشار خون به کار رود.

هدف از جراحی، برداشتن آنوریسم و بازسازی تداوم پیوند عروقی است .

پایش دقیق معمولا بعد از این نوع جراحی ضروری است و بیمار در بخش مراقبت ویژه تحت مراقبت قرار می‌گیرد .

(پیشگیری)

بهترین رویکرد پیشگیری از آنوریسم آئورتی حفظ سلامت شریان های خونی است. این به معنای بکار بندی گام های ذیل است:

1. ترک سیگار یا جویدن تنباکو
2. تحت کنترل قرار دادن فشار خون
3. ورزش منظم
4. کاهش کلسترول و چربی در رژیم غذایی روزانه

در صورت داشتن هرگونه عامل خطرزا بهتر است تا با پزشک مشورت شود. پزشک ممکن است در مواردی که بیمار در معرض خطر قرار دارد اقدامات دیگری را نیز توصیه کند، شامل تجویز داروهای کاهش فشار خون و تقلیل دهنده استرس برای سرخرگ های تضعیف شده. در عین حال ممکن است بیمار هر چند سال یکبار معاینات سونوگرافی را مد نظر قرار دهد.