(تعریف)
تقریبا ۸۵% از تمامی نمونه های آنوریسم آئورت سینه ای توسط آترواسکلروز ایجاد میشوند. اغلب در بین مردان بین سنین ۴۰ و ۷۰ سال رخ می دهد . ناحیه ی سینه ای آئورت شایع ترین ناحیه ی تشکیل آنوریسم دیسکان است.حدود یک سوم مبتلایان به آنوریسم آئورت سینه ای به دنبال پارگی آنوریسم فوت می کنند.
(علائم و نشانه ها)
علایم متغیر بوده و به سرعت تشکیل آنوریسم و میزان تاثیر توده ی ضرباندار بر ساختمان های داخل قفسه ی سینهی مجاور آن وابسته است .
برخی از بیماران فاقد علامت هستند .
در اغلب موارد درد بارز ترین علامت است.
این درد معمولا مداوم و تحلیل برنده است، اما ممکن است فقط زمانی رخ دهد که بیمار در وضعیت خوابیده به پشت قرار گرفته است.
- سایر علایم خاص آن شامل موارد زیر است :
تنگی نفس در اثر فشار کیسه ی آنوریسم بر تراشه ، برونش های اصلی ، یا خود ریه
سرفه ، که اغلب حمله ای بوده و گوش خراش است
خشونت صدا ، استریدور ، یا تضعیف یا فقدان کامل صوت(فقدان صدا) ، در نتیجه ی فشار بر عصب حنجره
اشکال در بلع(بلع دردناک) ناشی از فشار بر مری دچار آنوریسم
- علائم و نشانه های پارگی آنوریسم آئورتی عبارتند از:
دردهای ناگهانی، شدید و مداوم شکم، قفسه سینه و یا پشت
- دردی که به پشت یا پاها می زند
- خیس عرق شدن
- رطوبت و لزجی
- سرگیجه
- فشار خون پایین
- ضربان تند قلب
- از هوش رفتن
- نفس تنگی
(علل و عوامل خطرساز)
در همه ی آنوریسم ها ، لایه ی مدیای رگ درگیر می شود . این صدمه ممکن است در اثر ضعف مادرزادی لایه ، ضربه ، یا بیماری به وجود آید. زمانی که یک آنوریسم تشکیل می شود ، شروع به رشد می کند. عوامل خطرساز آن شامل استعداد ژنتیکی ، استعمال سیگار و افزایش فشار خون است ؛ بیش از نیمی از این مبتلایان به افزایش فشار خون دچار هستند.علاوه بر اینها اکثر آنوریسم های آئورتی مربوط به بخشی از آئورت است که واقع در ناحیه شکم است. ممکن است پاره ای از عوامل که در ذیل می آیند، در ایجاد این بیماری دخیل باشند:
بنظر می رسد که مصرف سیگار و اشکال دیگر استعمال تنباکو خطر ابتلا به آنوریسم آئورتی را افزایش می دهد. علاوه بر اینکه سیگار کشیدن موجب آسیب رسانی مستقیم به شریان ها می شود، در تشکیل جرم های چرب داخل شریان ها (تصلب شرائین) و فشار خون بالا موثر است. همچنین سیگار کشیدن می تواند با آسیب رسانی بیشتر به آئورت، رشد آنوریسم را تسریع کند.
فشار خون بالا: فشار خون بالا خصوصاً زمانی که بخوبی کنترل نشود، خطر ایجاد آنوریسم آئورتی را افزایش می دهد. بدین خاطر که فشار خون بالا ممکن است موجب آسیب رسانی و تضعیف شریان شود.
در موارد نادر، آنوریسم آئورتی ممکن است بدلیل یک عفونت یا التهاب ایجاد شود که این امر موجب تضعیف قسمتی از دیواره آئورت می شود.
آنوریسم ممکن است در هر جایی از آئورت ایجاد شود، اما زمانی که در قسمت فوفانی آئورت ایجاد شود به آن آنوریسم آئورت صدری گویند. شکل گیری آنوریسم در قسمت تحتانی آئورت رایج تر است و آنوریسم آئورت شکمی نامیده می شود. بندرت ممکن است که آنوریسم مابین قسمات فوقانی و تحتانی آئورت بوجود آید. این نوع آنوریسم، آنوریسم صدری شکمی نامیده می شود.
(درمان بیماری)
درمان براساس آنوریسم دارای علامت ، وسعت اندازه ، علت در صدمات ایاتروژنیک(اقدامات پزشکی) شامل جداشدگی ، و درگیری شاخه و انشعاب عروق است.
اقدامات کلی نظیر کنترل فشار خون و اصلاح عوامل خطرزا نیز ممکن است مفید باشند .
کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به آنوریسم دیسکان خیلی اهمیت دارد.
فشار سیستولیک را در حد ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلی متر جیوه با یک بتابلوکر مانند اسمولول(برویبلوک) یا متوپرولول(لوپرسور) حفظ میکنند.
گاهی داروی ضد فشار خون مانند هیدرالازین(آپرزولین) ،به این منظور به کار میرود.
سدیم نیتروپروساید(نیپراید) ممکن است به صورت انفوزیون مداوم داخل وریدی در موقعیت اورژانس برای کاهش فشار خون به کار رود.
هدف از جراحی، برداشتن آنوریسم و بازسازی تداوم پیوند عروقی است .
پایش دقیق معمولا بعد از این نوع جراحی ضروری است و بیمار در بخش مراقبت ویژه تحت مراقبت قرار میگیرد .
بیماری زایی و مرگ و میر در جراحی باز ترمیمی آنوریسم سینه ای ۲۰% است و بیماران ۴% شانس توسعه ی پاراپلژی دارند.
ترمیم آنوریسم های سینه ای با استفاده از کاشت گرافت داخل عروقی (به صف درآوردن) به صورت جلدی در یک آزمایشگاه تداخلی (مثل مداخلات رادیولوژی ، آزمایشگاه کاتتریزاسیون قلب) ممکن است زمان نقاهت پس از عمل جراحی را کم کرده و عوارض را در مقایسه با روش های سنتی جراحی کاهش دهد. اندوگرافت های سینه ای، از موادی شبیه اندوگرافت های آئورتی نظیر مواد Gore-Tex یا PTFE تقویت شده توسط استنت نیتینول یا تیتانیوم ساخته شدهاند. این گرافتهای داخل عروقی در آئورت سینه ای از طریق روش های مختلف دسترسی عروقی شامل شریان فمورال یا ایلیاک گذاشته میشوند. به دلیل برش بزرگ جراحی ، گرفتن یک رگ کمکی ضروری نیست. مدت زمان کلی بهبودی بیمار کوتاه تر از یک جراحی باز ترمیمی است. شانس پاراپلژی قبل از عمل ۲/۲% و ۷/۲% مربوط به CVA داخل جمجمهای است. برای کاهش شانس پاراپلژی ، تخلیهی ترشحات نخاعی معمولا در بیماران تحت درمان ترمیم داخل عروقی آنوریسم آئورت قفسه ی سینه قرار میگیرند. تخلیه ی ترشحات مغزی– نخاعی منجر به کاهش گرادیان فشار شریانی به مایع مغزی – نخاعی شده و به موجب آن ، خونرسانی نخاع را بهبود میبخشد. حفظ فشار خون ۲۰ میلی متر جیوه کمتر از حد پایه و نگه داشتن فشار خون متوسط شریانی به بیش از ۹۰ میلی متر جیوه در ۴۸ ساعت اول ، مهم ترین اثرات در پیشگیری از نقص عصبی را به همراه دارد.
(پیشگیری)
بهترین رویکرد پیشگیری از آنوریسم آئورتی حفظ سلامت شریان های خونی است. این به معنای بکار بندی گام های ذیل است:
- ترک سیگار یا جویدن تنباکو
- تحت کنترل قرار دادن فشار خون
- ورزش منظم
- کاهش کلسترول و چربی در رژیم غذایی روزانه
در صورت داشتن هرگونه عامل خطرزا بهتر است تا با پزشک مشورت شود. پزشک ممکن است در مواردی که بیمار در معرض خطر قرار دارد اقدامات دیگری را نیز توصیه کند، شامل تجویز داروهای کاهش فشار خون و تقلیل دهنده استرس برای سرخرگ های تضعیف شده. در عین حال ممکن است بیمار هر چند سال یکبار معاینات سونوگرافی را مد نظر قرار دهد.